အာရွေလတပ္ ေခတ္မီေရးေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအား ေလ့လာသုံးသပ္ျခင္း
အပိုင္း(၄) ႏွင့္ နိဂုံး
အင္ဒိုနီးရွားေလတပ္
ဤအေတာအတြင္း အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၊ အင္ဒိုနီးရွားေလတပ္ (Tentara Nasional Indonesia-Angkatan Udara: TNI-AU) သည္ Lockheed Martin ၏ C-130J အလတ္စားသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၏ ေအာ္ပေရတာအျဖစ္ တိတ္တဆိတ္ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီး ၎၏ လက္ရွိေလယာဥ္အုပ္ျဖစ္ေသာ C-130B ႏွင့္ H ေမာ္ဒယ္လ္ေလယာဥ္ အေဟာင္းမ်ားကိုပါ ထပ္ေလာင္းထည့္သြင္းထားပါသည္။ ေလတပ္ TNI-AU သည္ C-130J-30 ေလယာဥ္အသစ္ ၅ စင္းကို ဝယ္ယူခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
အင္ဒိုေလတပ္(TNI-AU) ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Fadjar Prasetyo က Marietta ၿမိဳ႕ရွိ Lockheed Martin ၏ C-130J ထုတ္လုပ္မႈ site သို႔သြားေရာက္လည္ပတ္စဥ္အတြင္း C-130J သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ေလယာဥ္မ်ားသည္ အင္ဒိုနီးရွား၏ ေလေၾကာင္းစြမ္းအားကို ျမႇင့္တင္ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ေလယာဥ္အမ်ိဳးအစားသည္ အင္ဒိုေလတပ္၏ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ HADR လုပ္ငန္းမ်ား၏ ပင္မေက်ာ႐ိုးအျဖစ္ ဆက္လက္အသုံးျပဳသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေျပာၾကားထားခဲ့ပါသည္။
ေလတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ CAS Prasetyo က မၾကာေသးမီက COVID-ႏွင့္ဆက္စပ္၍ ေလေၾကာင္းႏွင့္ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား အပါအဝင္ အင္ဒိုနီးရွားကၽြန္းစုရွိ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ကယ္ဆယ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို ပံ့ပိုးကူညီလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာ C-130 သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရွိ ကၽြန္းအမ်ားအျပား၏ ေဝးလံေခါင္သီေသာ သေဘာသဘာဝျဖင့္ တည္ရွိေနၾကသျဖင့္ ပင္လယ္ သို႔မဟုတ္ ကုန္းေျမမွတစ္ဆင့္ တုံ႔ျပန္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈတိုင္းကို ရႈပ္ေထြးခက္ခဲေစသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံသည္ ငလ်င္ႏွင့္ ေရႀကီးျခင္းကဲ့သို႔ေသာ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကို ပုံမွန္ႀကဳံေတြ႔ေနရလ်က္ရွိရာ ေလေၾကာင္း သယ္ေဆာင္ပို႔ေဆာင္ေရးကို အဓိကအားျပဳလုပ္ေဆာင္ ေနရျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။
ေလေၾကာင္းေထာက္လွမ္းေရး
တာေဝးမွ ရန္သူမ်ား၏ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ သို႔မဟုတ္ လွ်ပ္စစ္သံလိုက္လိႈင္းလႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္လွမ္း၊ ၾကားျဖတ္၊ တည္ေနရာရွာ၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာနိုင္စြမ္းသည္ ေခတ္မီစစ္တပ္မ်ားၾကားတြင္ အလြန္တန္ဖိုးႀကီးမားၿပီး အာရွနိုင္ငံမ်ား၌ ေလေၾကာင္းလက္နက္မ်ားကို အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ ေဝဟင္ပိုင္နက္အတြင္းသို႔ က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာႏိုင္သည့္ ေရွ႕ေျပးတပ္အျဖစ္ မၾကာခဏ ရႈျမင္တတ္ၾကပါသည္။
ေလေၾကာင္းခ်ီတပ္ဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ ကုန္းေျမႏွင့္ ပင္လယ္အေျခခံ ဆက္စပ္ေနရာမ်ားတြင္ ခ်မွတ္ထားေသာ အျမင္ကန႔္သတ္ခ်က္မ်ားကို သဘာဝအတိုင္းေက်ာ္လႊားႏိုင္ၿပီး နယ္ေျမနယ္နိမိတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္၍ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စုေဆာင္းႏိုင္ေစကာ ပိုမိုေဝးလံေသာအကြာအေဝးတြင္ အခ်က္ျပမႈမ်ားကို ၾကားျဖတ္ဖမ္းယူနိုင္စြမ္းရွိသည့္အတြက္ ဤနယ္ပယ္တြင္ အထူးအားသာခ်က္ရွိပါသည္။
ၾသစေၾတးလ်နိုင္ငံသည္ ေတာ္ဝင္ၾသစေၾတးလ်ေလတပ္ (RAAF) အေျခစိုက္စခန္း Edinburgh ၊ Darwin ႏွင့္ Cocos (Keeling) ကၽြန္းစုမ်ားရွိ ေရွ႕တန္းစစ္ဆင္ေရး အေျခစိုက္စခန္း (၃) ခုတို႔၌ တပ္ျဖန႔္အသုံးျပဳရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ MC-55A Peregrine အခ်က္ျပေထာက္လွမ္းေရး (SIGINT) ေလယာဥ္ ၄ စင္းကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၉ ဘီလီယံခန႔္ျဖင့္ ဝယ္ယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဩစေတးလ်ႏိုင္ငံက မတ္လတြင္ ေၾကညာခဲ့ပါသည္။
ေတာင္ကိုရီးယားေလတပ္ (RoKAF) သည္ ၎၏သက္တမ္းရင့္ Hawker 800SIG Peace Pioneer ISR သတင္း အခ်က္အလက္ေထာက္လွမ္းေရးေလယာဥ္ ၄ စင္းကို ၂၀၂၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၂၆ ခုႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇၂၈ သန္း အကုန္အက်ခံကာ တည္ေဆာက္မည့္ Dassault ကုမၸဏီထုတ္ Falcon 2000S အေျချပဳ Baekdu SIGINT/ISR ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးရန္ နည္းလမ္းရွာေဖြ လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း ပထမဆုံး Baekdu ေလယာဥ္ ၂ စင္းကို L3Harris Technologies (ပထမေလယာဥ္အတြက္) ၏ အကူအညီျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာ တီထြင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေလယာဥ္အသစ္ ၄ စင္း အထိပါရွိလာေသာ ဒုတိယအသုတ္ Baekdu ေလယာဥ္စီမံကိန္းအတြက္ ေလလံတင္ ေရာင္းခ်မည္ဟု ေၾကညာခဲ့ပါသည္။
ကုမၸဏီသည္ ကန္ထ႐ိုက္ရရွိရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေသာေၾကာင့္ Dassault Aviation ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ရရွိထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ အဆိုပါသေဘာတူညီခ်က္တြင္လည္း စီမံကိန္းသစ္သည္ တူညီေသာ Falcon 2000S ေလယာဥ္ေပၚတြင္ အေျခခံလုပ္ေဆာင္သြားႏိုင္ဖြယ္ရွိသည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳထားခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါဆက္လက္ထုတ္ လုပ္မည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ေထာက္လွမ္းေရးေလယာဥ္သစ္ ၄ စင္းတြင္ foreign instrumentation signature intelligence (FISINT) ႏိုင္ငံျခားစစ္လက္နက္ပစၥည္းဆိုင္ရာ ေထာက္လွမ္းေရးစြမ္းရည္မ်ားႏွင့္အတူ ပဲ့ထိန္းဒုံးက်ည္ ပစ္လႊတ္မႈမ်ားကိုပါ ေထာက္လွမ္းသိရွိႏိုင္စြမ္းရွိမည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းထားၾကသည္။
၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ကိုရီးယားသမၼတႏိုင္ငံ ကာကြယ္ေရးစီမံကိန္းျမႇင့္တင္ေရးေကာ္မတီသည္ “အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၏ ႀကီးထြားလာေနေသာ လုံၿခဳံေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားၾကားတြင္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိေသာ ရွာေဖြေထာက္လွမ္းေရးလိုအပ္ခ်က္အပိုင္းကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ေလေၾကာင္းႀကိဳတင္သတိေပးေရးႏွင့္ ထိန္းေက်ာင္းေရးေလယာဥ္ (AEW&C) ႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ရွာေဖြေထာက္လွမ္းေရးေလယာဥ္ (SIGINT)မ်ား ထပ္မံဝယ္ယူသြားရန္ အစီအစဥ္မ်ားကို အတည္ျပဳခဲ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပႏိုင္ငံ စစ္ဘက္ေလယာဥ္မ်ားသည္ ေတာင္ကိုရီးယား၏ ADIZ ကို တစ္စုံတစ္ရာအသိေပးျခင္း မရွိဘဲ ဝင္ေရာက္ေနခဲ့ျခင္းေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္။
ထို႔အတူ ဂ်ပန္ကိုယ္ပိုင္ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔၊ ေလတပ္ (JASDF) သည္ Kawasaki Heavy Industries (KHI) ကုမၸဏီမွ ျပည္တြင္း၌ ထုတ္လုပ္ထားေသာ အီလက္ထေရာနစ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ေထာက္လွမ္းေရး (ELINT AND COMINT) ေလယာဥ္အသစ္မ်ားကို ျဖန႔္က်က္လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။ JASDF တြင္ သတ္မွတ္မွည့္ေခၚ ထားေသာ RC-2 ေထာက္လွမ္းေရးေလယာဥ္မူကြဲသည္ ၎၏ ေလယာဥ္ဦးပိုင္း၊ တံခါးပိုင္း၊ ေဘးနံပိုင္းႏွင့္ fincap radomes ၊ ထပ္မံတပ္ဆင္ထားသည့္ tail-cone ႏွင့္ ventral antenna farm တို႔မွာ အေျခခံတည္ေဆာက္ထားသည့္ C-2 ေလယာဥ္ႏွင့္ ကြဲျပားမႈရွိပါသည္။ RC-2 ကင္းေထာက္ေလယာဥ္သည္ သက္တမ္းၾကာျမင့္ေနၿပီျဖစ္သည့္ turboprop အင္ဂ်င္တပ္ Nihon Aircraft Manufacturing Corporation (NAMC) ထုတ္ YS-11EB အီလက္ထေရာ နစ္ ကင္းေထာက္ေလယာဥ္မ်ားကို အစားထိုးရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါသည္။
“လက္ရွိစစ္ဆင္ေရးနယ္ေျမသည္ အာကာသ၊ ဆိုက္ဘာႏွင့္ လွ်ပ္စစ္သံလိုက္လိႈင္းမ်ားကဲ့သို႔ေသာ သမား႐ိုးက်နယ္ပယ္မ်ားႏွင့္ နယ္ပယ္သစ္မ်ား ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းထားျခင္းျဖစ္သည္” ဟု JASDF မွ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ပထမဦးဆုံး ေလယာဥ္လႊဲေျပာင္းလက္ခံသည့္ တပ္ေတာ္ဝင္အခမ္းအနားတြင္ ေၾကညာခဲ့ပါသည္။ “RC-2 အီလက္ထေရာနစ္ ကင္းေထာက္ေလယာဥ္သည္ လွ်ပ္စစ္သံလိုက္လိႈင္းနယ္ပယ္၏ သာလြန္ေကာင္းမြန္မႈကို လုံၿခဳံစိတ္ခ်ေစရန္ႏွင့္ multi-domain လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။”
ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ား (UAVs)
အၿပိဳင္အဆိုင္ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားတြင္ အလယ္အလတ္အျမင့္ပ်ံ၊ ေလထဲတြင္ ၾကာရွည္ပ်ံသန္းနိုင္သည့္ (MALE) ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ား (UAV) မ်ား၏ ရွင္သန္ရပ္တည္နိုင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္မႈမ်ားေပၚထြက္ လာေသာ္လည္း အဆိုပါ UAV အမ်ိဳးအစားမ်ား၏ ဝယ္လိုအားမွာ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္ သိသိသာသာ ႀကီးထြားတိုး တက္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ားတြင္ ၎တို႔၏အားနည္း ခ်က္မ်ားရွိေနေသာ္လည္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ ပါကစၥတန္တို႔တြင္ MALE-အတန္းအစား UAV မ်ားကို စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ ရွာေဖြေထာက္လွမ္းေရး၊ ကင္းေထာက္ ေရးႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေထာက္လွမ္းေရး (ISR) ႏွင့္ တိုက္ခိုက္ေရးရည္မွန္းခ်က္တာဝန္ ႏွစ္ရပ္စလုံးအတြက္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း သ႐ုပ္ျပအသုံးျပဳခဲ့မႈမ်ားသည္ ေဒသတြင္းနိုင္ငံအမ်ားအျပား၏ အာ႐ုံကို ဖမ္းစားႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ က်ယ္ျပန႔္ေသာ ကုန္းေျမနယ္နိမိတ္ သို႔မဟုတ္ ေရေၾကာင္းပိုင္နက္ လုံၿခဳံေစရန္ အသုံးျပဳခဲ့ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ ဤေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ားသည္ အရင္းအျမစ္ကန႔္သတ္ထားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ အထူးဆြဲေဆာင္မႈ ျဖစ္ေစသည့္အခ်က္မွာ အာ႐ုံခံကိရိယာႏွင့္ ရည္မွန္းခ်က္အလိုက္ အသုံးျပဳသည့္ စက္ပစၥည္းကိရိယာအမ်ိဳးအစား မ်ားစြာကို သယ္ေဆာင္ႏိုင္လ်က္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အကြာအေဝး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားထိ ပ်ံသန္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန (DoD) သည္ Air 7003 စီမံကိန္းအဆင့္ ၁ ေအာက္ရွိ ေတာ္ဝင္ၾသစေၾတးလ်ေလတပ္ (RAAF) အတြက္ ၎၏တိုက္ခိုက္ေရးႏွင့္ ကင္းေထာက္ဒ႐ုန္း MALE UAV လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းရန္အတြက္ General Atomic Aeronautical Systems (GA-ASI) ကုမၸဏီထုတ္ MQ-9B SkyGuardian ကို ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့ပါသည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ MQ-9B ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္အုပ္တြင္ ၁၂ စီးမွ ၁၆ စီးအထိ တပ္ေတာ္ဝင္အသုံးျပဳသြားႏိုင္ေရး ပင္ျဖစ္ပါသည္။၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနသည္ အာ႐ုံခံကိရိယာမ်ား၊ လက္နက္စနစ္မ်ား၊ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္အတူ လက္နက္တပ္ဆင္ထားၿပီး အသင့္ MQ-9B ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္စနစ္ ၁၂ ခုအထိ ဝယ္ယူသြားရန္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၆၅ ဘီလီယံ တန္ဖိုးရွိ ျပည္ပစစ္ဘက္ေရာင္းခ်မႈ (FMS) တစ္ရပ္ကို အတည္ျပဳေပးခဲ့ပါသည္။
SkyGuardian သည္ ဟာ့ဒ္ဝဲႏွင့္ ေဆာ့ဖ္ဝဲလ္ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈမ်ားျဖင့္ GA-ASI ၏ Reaper ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ပ်ံသန္းမႈထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေဆာ့ဖ္ဝဲအသစ္၊ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္မႈဆိုင္ရာ မလိုလားအပ္ သည္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္၊ ပ်က္စီးမႈဒဏ္ခံနိုင္ရည္ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ရာသီဥတုဆိုင္ရာ ခံႏိုင္ရည္တို႔ကို တိုးျမႇင့္ရန္ ဒီဇိုင္းပိုင္းဆိုင္ရာ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အပိုင္းအျခားမရွိေသာ ေလပိုင္နက္အတြင္း ပ်ံသန္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေစရန္ အထူးျပဳဒီဇိုင္းထုတ္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသည္ ၂၀၁၈ ႏွင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အၾကား သီးျခားသေဘာတူညီခ်က္မ်ားျဖင့္ မွာယူထားေသာ Northrop Grumman ကုမၸဏီထုတ္ MQ-4C Triton UAVs ၆ စီးကိုလည္း ပိုင္ဆိုင္နိုင္ရန္ ေမၽွာ္မွန္းထားပါသည္။ ၎တို႔သည္ ၂၀၂၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္းတြင္ အသုံးျပဳနိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီး ၂၀၂၅ ခုႏွစ္တြင္ RAAF ၏ Boeing P-8A Poseidon ကင္းလွည့္ေလယာဥ္အား တာေဝးေရေၾကာင္းေစာင့္ၾကည့္ေရးတြင္ ပံ့ပိုးကူညီရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အျပည့္အဝျဖန႔္က်က္ လုပ္ေဆာင္လာနိုင္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းလုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံမ်ားသည္ တာေဝးပ်ံေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ားကို စိတ္ဝင္စားမႈျပသခဲ့ၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံတို႔သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထုတ္ Caihong 4 (CH-4) ႏွင့္ Israeli Elbit Systems ထုတ္ Hermes 900 ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ားကို အသီးသီး ဝယ္ယူတပ္ဆင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္မ်ားကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာေအာင္ တပ္ျဖန႔္အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ MALE-အတန္းအစား UAV မ်ား၏ ေဒသတြင္း တင္သြင္းေရာင္းခ်သူမ်ားထဲမွ ထိပ္တန္းႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာရန္ ရွိေနပါေတာ့သည္။
ဥပမာအားျဖင့္၊ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လေႏွာင္းပိုင္းတြင္ အေရွ႕တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း ဂ်ပန္တိုက္ေလယာဥ္ တစ္စင္း၏ ကင္းလွည့္မႈျဖင့္ Sichuan Tengden TB001 ‘Twin Tail Scorpion’ ဟု စိစစ္ခြဲျခားသတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့သည့္ တ႐ုတ္လုပ္ေလယာဥ္အသစ္စက္စက္ကို ၾကားျဖတ္ဟန႔္တားႏိုင္ခဲ့ျခင္းသည္ ၎၏ ေမာင္းသူမဲ့ ISR စြမ္းရည္မ်ား အေပၚတြင္ ႏိုင္ငံ၏ယုံၾကည္မႈကို ပထမဆုံးျမင္ေတြ႔ႏိုင္ေစခဲ့ပါသည္။
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံေလတပ္ (TNI-AU) သည္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္၏ (၇၄) ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားအတြင္း ၿဂိဳဟ္တုဆက္သြယ္ေရးသုံး CH-4 ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ ၂ စီးကို တရားဝင္ထုတ္ေဖာ္ျပသခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ UAV ႏွစ္စင္းအား ဂ်ာကာတာၿမိဳ႕ အေရွ႕ဘက္ရွိ Halim Perdana- kusuma ေလတပ္စခန္းတြင္ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရၿပီး ေဘဂ်င္းအေျခစိုက္ China Aerospace Science and Technology Corporation (CASC) မွ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ ၆ စီး၊ ေျမျပင္ထိန္းခ်ဳပ္မႈစနစ္ (GCS) ႏွင့္ payloads မ်ား၊ ေလ့က်င့္ေရးႏွင့္ နည္းပညာလႊဲေျပာင္းမႈမ်ား ပါဝင္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္သည္ဟု သိရွိရပါသည္။
CH-4s အသစ္မ်ားျဖင့္ အင္ဒိုနီးရွားေလတပ္သည္ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ CASC ၏ AR-2 တိက်ပဲ့ထိန္းဒုံးက်ည္မ်ား ေပးပို႔ခဲ့မႈေၾကာင့္ တိုက္ခိုက္ေရးေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ားကို ျဖန႔္က်က္အသုံးျပဳႏိုင္သည့္ ပထမဆုံး အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံ ျဖစ္လာပုံရပါသည္။ အဆိုပါဒုံးက်ည္သည္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး အကာအကြယ္ယူထားသည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၲရာယ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္စြမ္းရွိပါသည္။ အကြာအေဝး ၄.၃ ေနာ္တီကယ္မိုင္ (၈ ကီလိုမီတာ) ထိ စစ္ဆင္ႏိုင္စြမ္း ရွိၿပီး ဒုံးထိပ္ဖူးအေလးခ်ိန္ ၁၁ ေပါင္ (၅ ကီလိုဂရမ္) ရွိပါသည္။ ဒုံးက်ည္၏ mid-course ပ်ံသန္းမႈအတြက္ inertial guidance system ထိန္းေက်ာင္းမႈစနစ္ အသုံးျပဳထားၿပီး အဆုံးသတ္ပိုင္း terminal guidance အတြက္ semi-active laser (SAL) seeker ထိန္းေက်ာင္းမႈစနစ္ အသုံးျပဳထားပါသည္။ အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ၏ CH-4s မ်ားသည္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ဂ်ာဗား၌ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈအတြင္း အရြယ္အစားပိုမိုႀကီးမားေသာ AR-1 တိက်ပဲ့ထိန္းဒုံးက်ည္မ်ားကို သယ္ေဆာင္ထားသည္ကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ခဲ့ၾကရသည္။
Asian Air Force Modernisation အား ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
သက္ထူးခန႔္ပိုင္ (ေရနံေခ်ာင္း)
ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔