ေတာင္အာရွသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္ေသာ IS အဖြဲ႔
ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦး
ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔
“IS အဖြဲ႔အေနနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသမွ ေတာင္အာရွသို႔ အၿပီးတိုင္ေရႊ႕ေျပာင္းလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမလအတြင္း အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံေတာ္အဖြဲ႔ (Islamic State) က ၎တို႔သည္ ပါကစၥတန္နဲ႔ အိႏိၵယတို႔တြင္ Wilaya ေခၚ ျပည္နယ္မ်ား တည္ေထာင္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သူတို႔ရဲ႕ မီဒီယာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Amaq News Agency ကေန ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီျပည္နယ္ႏွစ္ခုဟာ တစ္ခ်ိန္က အာဖဂန္ – ပါကစၥတန္နယ္နိမိတ္မွာရွိတဲ့ IS ျပည္နယ္ Khorasan [Islamic State of Khorasan Province (ISKP)] ကို ဝိုင္းပတ္တည္ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီရတ္နဲ႔ ေျမထဲပင္လယ္ အေရွ႕ပိုင္းရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ကာလီဖိတ္ကို ေၾကညာၿပီး လအနည္းငယ္အၾကာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွာ ISKP ကို တည္ေထာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္ဟာ ပါကစၥတန္နဲ႔ အာဖဂန္နစၥတန္တို႔မွာ IS ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြအားလံုးကို ဦးေဆာင္သူျဖစ္တဲ့အျပင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္းက IS နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ စစ္ေသြးႂကြလႈပ္ရွားမႈမ်ားရဲ႕ ရင္းျမစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ IS တို႔ရဲ႕ ျပည္နယ္ႏွစ္ခုဖြဲ႔စည္းျခင္းကို အိႏိၵယဘက္ျခမ္း ကတ္ရွ္မီးယားျပည္နယ္ရဲ႕ Shopian ခ႐ိုင္တြင္းမွာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတစ္ပတ္အတြင္းမွာပဲ ပါကစၥတန္က ဘလူခ်ီစတန္ျပည္နယ္ Mustung ခ႐ိုင္မွာ IS တို႔ရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါေသးတယ္။
IS တို႔ရဲ႕ ပါကစၥတန္ျပည္နယ္ (Wilayah Pakistan) မဖြဲ႔စည္းမီ တစ္လအလိုမွာ ဘလူခ်ီစတန္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ Quetta ရဲ႕ Hazarjangi ေစ်းမွာ ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ခံရတဲ့အတြက္ လူ (၂၀) ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ ဧၿပီလမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ဒီဗံုးခြဲမႈဟာ Hazara မ်ိဳးႏြယ္စုနဲ႔ ေဒသခံခရစ္ယာန္အသိုက္အဝန္းကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွီအိုက္မြတ္ဆလင္ျဖစ္တဲ့ ဒီမ်ိဳးႏြယ္စုဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဘိုးဘြားဘီဘင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဥဇဘက္နဲ႔ တူရကီတို႔နဲ႔ ႐ုပ္ရည္သြင္ျပင္တူတာေၾကာင့္ အလြယ္တကူ ခြဲျခားႏိုင္ၿပီး ရာစုႏွစ္ ႏွစ္စုနီးပါးခန္႔ အၾကမ္းဖက္ခံေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေပါက္ကြဲလုဆဲဆဲ ဘာသာေရးအသိုက္အၿမံဳဝန္းက်င္ေတြ ရွိေနျခင္းကို ဘလူခ်ီစတန္ျပည္ရဲ႕ ကာလရွည္ ဆူပူအံုႂကြမႈေတြျဖစ္တဲ့ ဘလူခြဲထြက္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ဂ်ီဟတ္ဒ္ဘာသာေရးအေျခခံစစ္ပြဲေတြ၊ အစိုးရက စစ္ဆင္ေရး ဆက္တိုက္ဆင္ႏႊဲေနတာေတြနဲ႔ ယွဥ္တြဲလိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ IS အဖြဲ႔အတြက္ လႈပ္ရွားဖို႔ အေကာင္းဆုံုးနယ္ေျမတစ္ခု ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသကေန ေမာင္းထုတ္ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘလူခ်ီစတန္ျပည္နယ္ဟာ ေတာင္အာရွမွာ ဝင္ေရာက္အေျခစိုက္လႈပ္ရွားဖို႔ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာ IS တို႔ ေတြ႔ျမင္လာခဲ့ပါတယ္။
အာဖဂန္ – ပါကစၥတန္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ေဒသတြင္း အေျခခံနယ္ေျမတည္ေထာင္ၿပီး အာဖဂန္နစၥတန္ကို ISKP အေနနဲ႔ ဆက္လက္ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ေနစဥ္မွာပဲ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္းမွာလည္း အျပင္းအထန္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈေတြကို ၎တို႔အေနနဲ႔ မၾကာခဏဆိုသလို ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေဒသတြင္းရည္မွန္းခ်က္ေတြ မေမ့မေပ်ာက္ ျပဳလုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို ျပသတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတိုက္ခိုက္မႈေတြမွာ ISKP ရဲ႕ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလမွ Jamshoro ခ႐ိုင္၊ Sehwan Sharif ၿမိဳ႕က ဝတ္ျပဳရာ ေက်ာင္းေတာ္ ဗံုးခြဲတိုက္ခုိုက္ခံရၿပီး အနည္းဆံုး လူ (၇၂) ဦး ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ Mustung ခ႐ိုင္ ဗံုးခြဲမႈဟာလည္း ပါကစၥတန္သမိုင္းမွာ ဒုတိယ လူအေသအေပ်ာက္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။
ဘလူခ်ီစတန္နဲ႔ ဆင္းန္ျပည္နယ္ေတြမွာ IS အဖြဲ႔ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ တိုးပြားလာျခင္းကို လံုၿခံဳေရး သုေတသီေတြနဲ႔ စစ္ေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာၿပီး အဖန္တလဲလဲ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုေနၾကေပမယ့္ ပါကစၥတန္္တပ္မေတာ္ကေတာ့ ႏုိင္ငံတြင္း IS အဖြဲ႔ရဲ႕ တည္ရွိေနမႈကို တရားဝင္ ျငင္းဆိုထားပါတယ္။
ပါကစၥတန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေလ့လာမႈအင္စတီက်ဴရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Muhammad Amir Rana ကေတာ့ IS ေတြဟာ သူ႔တုိ႔လႈပ္ရွားမႈေတြကို ကာလီဖိတ္ပံုစံ ျပဳလုပ္မယ့္အစား အယ္လ္ကိုင္းဒါပံုစံ သြပ္သြင္းေနတယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ လူသားအရင္းအျမစ္ကို စုေဆာင္းလာႏိုင္ၿပီး ကြန္ရက္တစ္ခု တည္ေဆာက္လာႏိုင္မယ္လို႔လည္း သံုးသပ္ထားပါတယ္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစကာမူ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြအေနနဲ႔ IS အဖြဲ႔ရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအေပၚ ဟန္႔တားရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသား အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရး အာဏာပိုင္အဖြဲ႔ (The National Counter Terrorism Authority – NACTA) ဟာ အီရတ္ႏွင့္ ဆီးရီးယားက ျပန္လာသူေတြကို မွတ္တမ္းတင္ထားဖို႔ ေဒတာေဘ့စ္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ထားပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးဌာနေတြ (Counter Terror Departments – CTDs) ေတြ အေနနဲ႔လည္း IS နဲ႔ အယ္ကိုင္းဒါတို႔နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို အာ႐ံုစိုက္ေဖာ္ထုတ္လ်က္ ရွိပါတယ္လို႔ Rana က ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားပါတယ္။
စစ္ဘက္သတင္းရင္းျမစ္ေတြကေတာ့ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္းမွာ IS ေတြက ၎လုပ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေဒသခံေအာက္ေျခအဖြဲ႔ဝင္ေတြကသာ လုပ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ IS ရဲ႕ ထီးရိပ္ေအာက္က ဒီေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းေလးေတြဟာ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ စစ္ဆင္ႏိုင္စြမ္း မရွိၾကပါဘူး။ အဲဒီထဲမွာ အထင္ရွားဆံုးကေတာ့ Lashkar-e-Jhangvi (LeJ) ဆိုတဲ့ အဖြဲ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ LeJ ရဲ႕ al-Alami ဆိုတဲ့ အုပ္စုက IS နဲ႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႔ထားပါတယ္။
ပါကစၥတန္ တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးတစ္ဦးကေတာ့ ဘလူခ်ီစတန္က IS အၾကမ္းဖက္သမားေတြလို႔ ေျပာေျပာေနၾကတဲ့သူေတြဟာ LeJ ဒါမွမဟုတ္ ပါကစၥတန္ တာလီဘန္အဖြဲ႔အခ်ိဳ႕နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနသူေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔အားလံုးဟာ ေဒသခံေတြပဲျဖစ္ၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက လာသူေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ပါကစၥတန္မွာ အမ်ားအျပား ျပဳန္းတီးေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒီအဖြဲ႔ေတြဟာ IS ဆီကိုကပ္ၿပီး သူတို႔နဲ႔ သက္ဆိုင္သေယာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆက္လက္ေျပာၾကားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့လက IS နဲ႔ LeJ တို႔နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ စစ္ေသြး ႂကြေတြကို Dera Ghazi Khan နဲ႔ Sialkot ၿမိဳ႕ေတြမွာ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ပါတယ္။ ေရွးယခင္ကလည္း IS နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ကတ္ရွ္မီးယားအေျခစိုက္ Jamaat-ud-Dawa (JuD) အဖြဲ႔ကို ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္မွာ ေခ်မႈန္းႏိုင္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ထိုနည္းတူစြာပဲ IS အႏြယ္ဝင္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ၿမိဳ႕ေတာ္ကရာခ်ိက Sakran နဲ႔ Manghopir ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ဖမ္းဆီးရမိတာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒီအဖြဲ႔ေတြဟာ ႏိုင္ငံအႏွံ႔မွာ ျဖန္႔ၾကက္တည္ရွိေနတာကို ျပေနပါတယ္။
တပ္မေတာ္အရာရွိေတြကေတာ့ IS နဲ႔ LeJ တို႔လို ဂ်ီဟတ္ဒ္အဖြဲ႔ေတြကို ေထာက္ခံအားေပးသူေတြ တပ္မေတာ္အတြင္းမွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ သိရွိထားပါတယ္။ ပါကစၥတန္ၾကည္းတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး General Qamar Javed Bajwa က အခ်ိဳ႕ေသာ တပ္မေတာ္အရာရွိေတြဟာ ဘလူခ်ီစတန္ျပည္နယ္က အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ကူညီေပးေနေၾကာင္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ီဟတ္ဒ္အဖြဲ႔ေတြကို ေထာက္ခံအားေပးသူေတြဟာ ထိန္းသိမ္းရလြယ္ကူတဲ့ လူနည္းစုအဖြဲ႔သာ ျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္အရာရွိေတြက ထင္ျမင္ၾကေပမယ့္ တပ္မေတာ္က အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ ဂ်ီဟတ္ဒ္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ ေဒသတြင္း သူတို႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာဟာ ကမၻာႀကီးအတြက္ေတာ့ စိုးရိမ္ဖြယ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
ကမၻာ့အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ဒီအခ်က္ကို ထပ္ကာတလဲလဲ သတိေပးတဲ့အျပင္ ပါက စၥတန္ရဲ႕ မ႐ိုးမသား ႏွစ္ခြထြက္ေနတဲ့ လံုၿခံဳေရးမူဝါဒေတြကို ဖိအားေပးဖို႔လည္း ႀကိဳးပမ္းေနၾကပါတယ္။ ဒီလံုၿခံဳေရးမူဝါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၾကည္းတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲေဟာင္းေတြကလည္း ဝန္ခံထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္းက စစ္ႏႈတ္ခမ္းဝ က်ေရာက္လုဆဲဆဲ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ပိုင္ ႏိုင္ငံႏွစ္ႏိုင္ငံမွာ IS တုိ႔ရဲ႕ ျပည္နယ္ေတြ ထူေထာင္တာဟာ အနာဂတ္မွာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ပိုမိုတိုးပြားလာဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။
အိႏိၵယႏိုင္ငံမွာေတာ့ IS အဖြဲ႔ဟာ ဂ်မူးႏွင့္ ကတ္ရွ္မီးယားျပည္နယ္ကို မ်က္စိက် စိတ္ဝင္စားေနၿပီး တည္ရွိေနၿပီးျဖစ္တဲ့ အတန္ငယ္ ေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို ပိုမိုၾကမ္းတမ္တဲ့ ဂ်ီဟတ္ဒ္ ဘာသာေရးစစ္ပြဲအျပင္ ပံုေဖာ္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ ဘလူခ်ီစတန္ျပည္နယ္က အမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြ ကြဲျပားေနတဲ့ ဂ်ီဟတ္ဒ္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈေတြလိုပဲ ကတ္ရွ္မီးယားျပည္နယ္က ဆူပူအံုႂကြမႈေတြဟာလည္း IS အဖြဲ႔အတြက္ လူသစ္စုေဆာင္းရာ အေျခခံအေၾကာင္းတရား ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါကစၥတန္လုိပဲ အိႏိၵယလံုၿခံဳေရးေအဂ်င္စီေတြဟာ IS အဖြဲ႔ရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကုိ ေမွးမွိန္ေဘးခ်ိတ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။
အိႏိၵယေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီျဖစ္တဲ့ Research and Analysis Wing (RAW) ရဲ႕ အႀကီးအကဲေဟာင္း Vikram Sood ကေတာ့ အလယ္ေခတ္ကလို ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကို စိတ္ကူးယဥ္ေနတဲ့ ေထာက္ခံသူေတြ၊ ေလးစားသူေတြ၊ ေနာက္လိုက္ေတြ ကတ္ရွ္မီးယားမွာ အခ်ိဳ႕ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ IS ကြန္ရက္မရွိသကဲ့သို႔ IS အၾကမ္းဖက္သမားစစ္စစ္ေတြလည္း မရွိပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
ကတ္ရွ္မီးယားမွာ IS ေတြ လႈပ္ရွားဖို႔ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမေတြ မရွိပါဘူး။ ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးကြန္ရက္ဟာ ကတ္ရွ္မီးယားမွာ သိပ္ၿပီးခိုင္မာထိေရာက္ပါတယ္။ ႏွိမ္နင္းခံရတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမား အေရအတြက္နဲ႔ ပံုလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳးေနရတဲ့ သူတို႔ဘဝေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သိႏိုင္ပါတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသမွာ ေအာင္ျမင္စဥ္ကကဲ့သို႔ စစ္ေရးစြမ္းရည္မ်ိဳး မရွိေတာ့တဲ့ IS အဖြဲ႔ဟာ ေဒသတြင္း အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ဖန္တီးရာမွာလည္း ေတာင္အာရွေဒသတစ္ခုလံုး သူ႔ရဲ႕ သေဘာတရားေရးရာ ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္းမႈဟာ ထင္သာျမင္သာ ရွိလာပါတယ္။ ယခင္က ပါကစၥတန္မွာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြလိုပဲ ဒီႏွစ္ သီရိလကၤာမွာ အီစတာပြဲေတာ္ရက္ ဗံုးခြဲမႈေတြကို သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္ IS အဖြဲ႔အေနနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းကေန ေတာင္အာရွကို ေရႊ႕ေျပာင္းၿပီးစီးၿပီဆိုတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။
သီရိလကၤာက ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းေတြ ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္ခံရမႈဟာ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းကို ႐ိုက္ခတ္လာႏိုင္ၿပီး လံုၿခံဳေရးေအဂ်င္စီေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းကေန လူေတြ ျဖတ္သန္းခိုးဝင္တဲ့ ျဖစ္စဥ္အခ်ိဳ႕ရွိေပမယ့္ အနည္းငယ္မွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ယူေအအီး ဒါမွမဟုတ္ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားဘက္ကေန အယူဝါဒသြပ္သြင္းခံရျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစ အိႏိၵယနဲ႔ သီရိလကၤာတို႔ဟာ ေဒသတြင္း IS ေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေသြးေခ်ာင္းစီး အနိ႒ာ႐ံု သ႐ုပ္သကန္စစ္စစ္ကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ၾကပါၿပီ။ ပါကစၥတန္နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္လဲ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈပမဏဟာ ပိုမိုမ်ားျပားတာကိုလည္း ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ပါကစၥတန္ ကာကြယ္ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန အတြင္းဝန္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Talat Masood ကေတာ့ ပါကစၥတန္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအေနနဲ႔ တိုင္းျပည္အတြင္းမွာ IS အဖြဲ႔ရွိေနျခင္းကို ေမွးမွိန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြကို တြန္းလွန္သြားရမွာျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပး ေျပာၾကားထားပါတယ္။
တိုင္းျပည္တြင္းမွာ ဒီ IS အဖြဲ႔ ေျခကုပ္ရယူႏိုင္ျခင္းကို ေမွးမွိန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားေကာင္း ထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လက္ရွိ စီးပြားေရးအေျခအေန အရင္းခံေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ တစ္စတစ္စ ၿခိမ္းေျခာက္လာေနတဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Masood က အၾကမ္းဖက္မႈ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Financial Action Task Force (FATF) ရဲ႕ ပါကစၥတန္အစိုးကို သတိေပးခ်က္ေတြကို ရည္ညႊန္းေျပာဆိုသြားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအေနနဲ႔ သတိခ်ပ္သင့္တာကေတာ့ IS အဖြဲ႔ဟာ ယခင္က ပါကစၥတန္မွာ အေျခခ်လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတဲ့ အျခားမည္သည့္အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔မွ် မတူဘူးဆိုတာပါပဲ။ ဒီအဖြဲ႔ဟာ နယ္ေျမေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္သိမ္းပိုက္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ သေဘာတရား အယူဝါဒဟာလည္း ၿပိဳင္ဘက္မရွိ အသာစီးရေနဆဲ ဆိုတာပါပဲဟု သူက ျဖည့္စြက္ ေျပာဆိုထားပါတယ္။
သံုးသပ္ခ်က္
IS အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပညာရွင္မ်ားအၾကားတြင္ အယူအဆႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ တစ္ခုကေတာ့ ယခုဆယ္စုႏွစ္အတြင္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသမွာ ဒီအဖြဲ႔အစည္းဟာ လံုးဝအျမစ္ျဖတ္ ေခ်မႈန္းခံရမယ္ဆိုတာ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ေနာက္ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဆက္လက္ တည္ရွိေနႏိုင္ေသးတယ္ ဆိုတာပါ။ လက္ရွိမွာ IS တို႔အေနနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းကို လက္လႊတ္ဆံုး႐ႈံးရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ စီမံခ်က္က ဘာျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ IS အဖြဲ႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ရာမွာ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံနဲ႔ ေဒသေတြ၊ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ေရြးခ်ယ္ လုပ္ေဆာင္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ယခုဆိုလွ်င္ ေတာင္အာရွမွာ အေျခစိုက္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီကတစ္ဆင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွက မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေဒသေတြဆီ ခ်ဲ႕ထြင္လာႏိုင္တယ္ဆိုတာ သံုးသပ္တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။
Source: Islamic State Comes for South Asia by Kunwar Khuldune Shahid, the Diplomat, June 18, 2019
