၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၅ ရက္ေန႔ထုတ္ The Daily Eleven ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာတြင္ ပါ၀င္ေသာ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔၏ ICC ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကားခ်က္
ႏိုင္ငံတကာရာဇ၀တ္မႈတရား႐ံုး (ICC) အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိဘဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ တရားစီရင္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္ကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ဟု ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔ တည္ေထာင္သူ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ေဒါက္တာႏုိင္ေဆြဦးက ေျပာၾကားသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္လမ္းရွိ ေတာ္၀င္ဂါးဒင္းဟုိတယ္တြင္ ဩဂုတ္လ ၄ ရက္ မြန္းလြဲပိုင္း၌ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔က ႏိုင္ငံတကာရာဇ၀တ္မႈတရား႐ံုး (ICC) သို႔တင္သြင္းသည့္ AMICUS CURIAE စာတမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အဆိုပါ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးက ထိုသို႔ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၉ ရက္တြင္ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈတရား႐ံုး၏ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္က အဆိုပါတရား႐ံုးအေနျဖင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ေမာင္းထုတ္မႈအေပၚ ဥပေဒေၾကာင္းအရ တရားစြဲဆိုပိုင္ခြင့္ ရွိ၊ မရွိ ဆံုးျဖတ္ေပးရန္ တင္ျပခဲ့ၿပီး လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာျပစ္မႈမ်ား၊ လူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈ စသည့္ စြပ္စြဲမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ICC အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ ၀င္ေရာက္လာသည့္အတြက္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္၏ ေလွ်ာက္လႊာအား တရား႐ံုးက ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“တရား႐ံုးက တရားစြဲအရာရွိရဲ႕ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိဘဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္းနဲ႔ တရားစီရင္ျခင္း လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး” ဟု ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးက ေျပာၾကားသည္။
ICC အေနျဖင့္ သက္ေရာက္မႈရွိသည့္ ပိုင္နက္နယ္ေျမဆုိင္ရာ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္မွာ ICC တြင္ ရွိ၊ မရွိ ဆိုသည့္ေမးခြန္းကို ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ အဆံုးအျဖတ္ေပးရမည့္ အေျခအေနတြင္ရွိေနၿပီး ပိုင္နက္နယ္ေျမအရ စီရင္ပိုင္ခြင့္ သေဘာတရားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ Rome စာခ်ဳပ္၏ Article ၁၂(၂)(က) တြင္ “စြပ္စြဲခံရသည့္ ျပဳလုပ္မႈျဖစ္ပြားရာ ပိုင္နက္ နယ္ေျမ” ဟု ေဖာ္ျပပါရွိကာ ICC အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံ၏ ပိုက္နက္နယ္ေျမေပၚတြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည့္ မည္သူ႔ကိုမဆို ICC က တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးက ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ICC အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံ မဟုတ္သည့္အတြက္ ICC အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ဘဂၤလားေဒ့ႏိုင္ငံအတြင္း တရားစြဲအရာရွိ စြပ္စြဲေဖာ္ျပသည့္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးမႈကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအားျဖင့္ က်ဴးလြန္ေၾကာင္း တရားစြဲအရာရွိက အနက္ေကာက္ယူေဖာ္ျပကာ သက္ေရာက္မႈရွိသည့္ ပိုင္နက္နယ္ေျမဆိုင္ရာ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ကို ဆြဲယူေလွ်ာက္ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ၎က ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အဲဒါေၾကာင့္ ICC အေနနဲ႔လည္း Rome စာခ်ဳပ္ရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ကို အနက္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ေပးရမယ့္သေဘာ ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ အကိုးအကားသဖြယ္ ျဖစ္သြားႏုိင္တဲ့အတြက္ သတိႀကီးစြာထားၿပီး ဆံုးျဖတ္လိမ့္မယ္လို႔ သံုးသပ္ယူဆရပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရအေနနဲ႔ ICC နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လံုး၀မျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟု ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးက ေျပာၾကားသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ အာဆာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္း၏ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အစိုးရလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔က နယ္ေျမရွင္းလင္းေဆာာင္ရြက္ခဲ့ရၿပီး ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္စဥ္အတြင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာျပစ္မႈမ်ား ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခံေနရသည္။
ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔က ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္မႈတရား႐ံုး (ICC) သို႔ တင္သြင္းသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ အဆိုပါစြပ္စြဲမႈမ်ားသည္ မွန္ကန္ျခင္းမရွိေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ ေျမျပင္ကြင္းဆင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကို ကိုးကားေရးသားထားျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆိုပါစာတမ္းကို ဇူလိုင္ ၂၆ ရက္တြင္ ICC သို႔ ေပးပို႔ခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ ယင္းစာတမ္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ က်ေရာက္ေနေသာ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ား အထိုက္အေလ်ာက္ ေလ်ာ့က်သြားမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေဒါက္တာႏုိင္ေဆြဦးက ေျပာၾကားသည္။
ထို႔အျပင္ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔၏ စာတမ္းသည္ လြတ္လပ္ေသာ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔၏ စာတမ္းျဖစ္ၿပီး ယင္းစာတမ္းတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ICC အဖြဲ႔၀င္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးသြားေသာ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ အာဆာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္း၏ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးသြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ၏ စြပ္စြဲမႈမ်ားသည္ အက်ံဳးမ၀င္ေၾကာင္းစသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားေၾကာင္းလည္း ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔၏ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးသိန္းထြန္းဦးက ေျပာၾကားသည္။
