(သုတကမာၻဂ်ာနယ္ အတြဲ (၆) အမွတ္ (၂၀) တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။)
(၁၈) လၾကာ ႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲ (သို႔မဟုတ္) ပုံစံသစ္ ကမာၻစစ္အား ေလ့လာျခင္း အပိုင္း (၂)
ဂ်ာမနီ
ဂ်ာမနီသည္ ယူကရိန္းအား Leopard 2A6 ပင္မတိုက္ပြဲဝင္တင့္ကားမ်ား၊ ၂၂၇ မမ M270 ”MARS” အတြဲလိုက္ပစ္ဒုံးစနစ္မ်ား၊ BMP-1A1 ၊ Marder 1A3 ႏွင့္ BVP-1 သံခ်ပ္ကာတိုက္ယာဥ္မ်ား၊ M113G3DK/G4DKs သံခ်ပ္ကာလူသယ္ယာဥ္မ်ား၊ ၁၅၅ မမ PzH 2000 ယာဥ္တင္အေျမာက္မ်ားႏွင့္ Gepardလ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား အပါအဝင္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ေနာက္ဆုံးေထာက္ပံ့ခဲ့သည့္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေရး အစီအစဥ္တြင္ ေဒၚလာ ၂ ဒႆမ ၇ ဘီလီယံ တန္ဖိုးရွိ လက္နက္မ်ားအား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ေပးသြားရန္လည္း ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ၿဗိတိန္
ယူကရိန္းအား ေထာက္ပံ့ေပးေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ၿဗိတိန္သည္ အသံအက်ယ္ေလာင္ဆုံးဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ၎သည္ တာေဝးပစ္ Storm Shadow ဒုံးက်ည္မ်ားကဲ့သို႔ေသာ ေနာက္ဆုံးေပၚ လက္နက္မ်ားအား အဆက္မျပတ္ ေထာက္ပံ့ေပးေနပါသည္။ Challenger 2 ပင္မတိုက္ပြဲဝင္တင့္ကားမ်ား၊ ၁၅၅ မမ AS-90 ႏွင့္ M109A4BE ယာဥ္တင္အေျမာက္မ်ား၊ FV103 Spartans ႏွင့္ FV104 Samaritan သံခ်ပ္ကာလူသယ္ယာဥ္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္။ ထို႔အျပင္ ယူကရိန္းတပ္မေတာ္အား F-16 အပါအဝင္ စတုတၳမ်ိဳးဆက္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား ပံ့ပိုးေပးေရးအတြက္ ၿဗိတိန္သည္ ပထမဆုံး ေထာက္ခံအားေပးသည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္သည္။ ယေန႔အထိ စစ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးေထာက္ပံ့မႈ စုစုေပါင္းမွာ ေပါင္စတာလင္ ၆ ဒႆမ ၅ ဘီလီယံ ျဖစ္ပါသည္။
ပိုလန္
ပိုလန္၏ စုစုေပါင္းအကူအညီသည္ နယ္ပယ္အသီးသီးတြင္ ယူ႐ို (၇) ဘီလီယံခန႔္ရွိသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ပိုလန္တို႔သည္ ဒုကၡသည္မ်ားအား ပထမဆုံး စတင္လက္ခံျခင္း၊ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီမ်ား အဆက္မျပတ္ေပးပို႔ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္ ယူကရိန္းအား ပံ့ပိုးေပးျခင္းႏွင့္ လက္နက္မ်ား ေထာက္ပံ့ကူညီျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။ စစ္လက္နက္မ်ား ေထာက္ပံ့မႈအေနျဖင့္ T-72M ၊ T-72M1(R) ၊ Leopard 2A4 ႏွင့္ PT-91 ပင္မတိုက္ပြဲဝင္ တင့္ကားမ်ား၊ ၁၅၅ မမ AHS Krab ယာဥ္တင္အေျမာက္မ်ား၊ ၁၂၂ မမ BM-21 Grads အတြဲလိုက္ပစ္ဒုံးစနစ္မ်ားအပါအဝင္ လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။
လတ္တေလာ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား
၁၁။ ယူကရိန္းအား ေဒၚလာ ၁.၃ ဘီလီယံတန္ဖိုးရွိ စစ္ေရးအကူအညီကို မၾကာမီထပ္မံေထာက္ပံ့ေပးအပ္သြားရန္ အေမရိကန္က ကတိျပဳထားေၾကာင္း အေမရိကန္တာဝန္ရွိသူမ်ားက ဇူလိုင္ ၁၈ ရက္တြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယခင္က ထုတ္ျပန္ေၾကညာထားျခင္းမရွိေသာ လက္နက္မ်ားစာရင္းတြင္ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးလက္နက္မ်ား၊ တန္ျပန္ဒ႐ုန္းစနစ္မ်ား၊ အေသခံဒ႐ုန္းမ်ားႏွင့္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အေမရိကန္သည္ ၎၏ အရန္လက္နက္သိုေလွာင္မႈမွ လက္နက္မ်ားအား ထုတ္ယူေထာက္ပံ့ျခင္းမျပဳပဲ သမၼတဂ်ိဳးဘိုင္ဒင္အစိုးက ခြင့္ျပဳထားသည့္ ယူကရိန္းလုံၿခဳံေရး အကူအညီေပးေရးအစီအစဥ္ (USAI) အစီအစဥ္ေအာက္ရွိ ရန္ပုံေငြမ်ားကို အသုံးျပဳကာ လက္နက္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားထံမွ ဝယ္ယူလ်က္ရွိသည္။
ယူကရိန္းအတြက္ အေမရိကန္က ဝယ္ယူမည့္ စနစ္မ်ားႏွင့္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ားတြင္ L3Harris Technologies (LHX.N) မွ ထုတ္လုပ္ေသာ တန္ျပန္ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည့္ Vehicle-Agnostic Modular Palletized ISR Rocket Equipment သို႔မဟုတ္ VAMPIRE ပါဝင္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ထို႔အျပင္ Loitering Munition မ်ား ျဖစ္ေသာ ကယ္လီဖိုးနီးယားရွိ ပုဂၢလိကကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည့္ AVEVEX က ထုတ္လုပ္သည့္ Phoenix Ghost ဒ႐ုန္းႏွင့္ AeroVironment Inc. (AVAV.O) ကထုပ္လုပ္သည့္ Switchblade အေသခံဒ႐ုန္းတို႔လည္း ပါဝင္သည္။
ထို႔အျပင္ ယူကရိန္းသည္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွ DroneShield Ltd (DRO.AX) ထံမွ ေရဒါမ်ား၊ အာ႐ုံခံကိရိယာမ်ားႏွင့္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈစနစ္မ်ားႏွင့္အတူ တန္ျပန္ဒ႐ုန္းစနစ္မ်ားစြာကို ရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ လက္နက္မ်ားႏွင့္ စနစ္မ်ားအား ေပးပို႔ျခင္းတို႔သည္ ၎တို႔၏ ရရွိႏိုင္မႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈအခ်ိန္ဇယားအေပၚ မူတည္ပါသည္။ အဆိုပါ လက္နက္အစုံလက္ ေထာက္ပံ့မႈတြင္ ပါဝင္မည့္ လက္နက္စနစ္မ်ားႏွင့္ တန္ဖိုးသည္လည္း တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်ိန္တြင္ အေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္သည္။
အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနသည္ ၂၀၂၃ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ယူကရိန္းႏိုင္ငံအတြက္ USAI အစီအစဥ္ျဖင့္ လုံၿခဳံေရးအကူအညီ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀.၈ ဘီလီယံေက်ာ္ကို ခုနစ္ႀကိမ္ ခြဲျခား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ယခုစီစဥ္ထားသည့္ ေထာက္ပံ့ေရးအစီအစဥ္မွာ ရွစ္ခုေျမာက္ျဖစ္လာမည္။ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္တြင္ ကုန္ဆုံးခဲ့သည့္ ဘ႑ာႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္အစိုးရသည္ ယူကရိန္းကာကြယ္ေရးအတြက္ ဝယ္ယူရန္ ေဒၚလာ ၆ ဒႆမ ၃ ဘီလီယံအား USAI ရန္ပုံေငြသို႔ ထည့္ဝင္ခဲ့သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ေနတိုးႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ယူကရိန္းအား လက္နက္၊ ခဲယမ္းႏွင့္ ယာဥ္ယႏၲရားမ်ား အစုလိုက္အၿပဳံလိုက္ ေထာက္ပံ့ကူညီေနၾကေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိျခင္းအေပၚ စိတ္ပ်က္စျပဳလာေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယူကရိန္အား ေရရွည္ေထာက္ပံ့ကူညီႏိုင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေနတိုးႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ျပန္လည္ စဥ္းစားသုံးသပ္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။
မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေတာင္ကမာၻျခမ္း ႏိုင္ငံမ်ား (Global South) က ႐ုရွားအား ေထာက္ခံၾကသနည္း
ယခုစစ္ပြဲတြင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအား လူေကာင္းမ်ားဟုလည္းေကာင္း၊ ႐ုရွားအား လူဆိုးဟုလည္းေကာင္း ရႈျမင္၍ မရႏိုင္ပါ။ သမိုင္းေၾကာင္းအား ေစ့ငုစြာ သေဘာေပါက္ နားလည္ထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ယူကရိန္းအား ခိုင္မာစြာ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားၿပီး ႐ုရွားတပ္မ်ားအား ခုခံကာကြယ္ရန္အတြက္ မည္သည့္အရာကို မဆိုျပဳလုပ္မည္ဟု ကတိျပဳထားၾကေသာ္လည္း ေတာင္ကမာၻျခမ္း (Global South) ႏိုင္ငံအမ်ားစုအေနျဖင့္ ကြဲျပားျခားနားသည့္ အျမင္အား ကိုင္စြဲထားၾကပါသည္။
ေတာင္ကမာၻျခမ္းသည္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန႔္ေသာ ေနရာေဒသႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ စစ္ပြဲကာလ (၁၈) လနီးပါးအတြင္း ေတာင္ကမာၻျခမ္းတြင္ ပါဝင္သည့္ ေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ လက္တင္အေမရိက၊ အာဖရိက၊ အာရွႏွင့္ သမုဒၵရာရပ္ဝန္တို႔တြင္ အျမင္သေဘာထားမ်ား သိသိသာသာ ကြဲျပားျခားနားၾကပါသည္။
တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ တူရကီတို႔တြင္ ေကာက္ယူေသာ လူထုသေဘာထား စစ္တမ္းမ်ားအရ ယူကရိန္း အေနျဖင့္ ၎၏နယ္ေျမမ်ားအား စြန႔္လႊတ္ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုစစ္ပြဲကို အဆုံးသတ္ရန္ ျပတ္ျပတ္သားသား လိုအပ္ေနေၾကာင္း ျပသေနသည္။ လက္ရွိကမာၻ႔ပုံရိပ္အား ေလ့လာၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ႐ုရွားအား တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ အေနာက္အုပ္စုက ယူကရိန္းကို ပံ့ပိုးမႈမ်ားသည္ ေရရွည္တြင္ လုံးဝ ျဖစ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း Bradford တကၠသိုလ္မွ ႏိုင္ငံတကာ လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာ ပါေမာကၡ Paul Rogers က သုံးသပ္ထားပါသည္။
ေတာင္ကမာၻျခမ္းက ႐ုရွားအား ေထာက္ခံေနျခင္းသည္ အေမရိကန္ဆန႔္က်င္ေရးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္လားဟူေသာ ေမးခြန္းလည္း ရွိေနသည္။ အထူးသျဖင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ မဟာမိတ္မ်ား၏ ယခင္က စစ္ေရးအရ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္မႈမ်ားက ယူကရိန္းရွိ အေနာက္အုပ္စု၏ လုပ္ရပ္အေပၚ သံသယမ်ား ဖန္တီးေနသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔တိုင္ ႏိုင္ငံအနည္းငယ္အတြက္မူ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအရျဖစ္ေစ၊ ျပည္သူလူထုမ်ားက ျဖစ္ေစ ႐ုရွားအား ေထာက္ခံမႈထက္စာလွ်င္ မည္သည့္ဘက္ကမွ် ဝင္ေရာက္ပါဝင္ျခင္း မျပဳသည့္မူ (Plague on both Sides) ဘက္ကို ပိုမိုအေလးသာေၾကာင္း သုံးသပ္မႈမ်ားလည္း ရွိသည္။
႐ုရွား၏ အထူးစစ္ဆင္ေရးသည္ အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံမ်ား၏ လုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ထပ္တူညီမွ်မႈရွိေနသည္လားဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ၉/၁၁ ျဖစ္စဥ္အလြန္ စစ္ပြဲဇုန္မ်ားျဖစ္သည့္ အာဖဂန္နစၥတန္၊ အီရတ္၊ ဆီးရီးယားအပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက စစ္ေရးအရ အေရးပါေသာ အခန္းက႑က ပါဝင္ခဲ့သည့္ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ လူေပါင္း (၉၂၉,၀၀၀) ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ပါသည္။ စစ္ပြဲ၏ ျပင္းထန္ေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုအေရအတြက္ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆုံးဖြယ္ရွိေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ခန႔္မွန္းၾကသည္။
ေနာက္ထပ္ေမးခြန္းတစ္ခုမွာ ကိုလိုနီေခတ္၏ အမွတ္ရစရာမ်ားေၾကာင့္ေလာဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ပိုမိုနက္ရႈိင္းေသာ သမိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားသည္ အျခားေနရာမ်ားနည္းတူ ယူကရိန္းစစ္ပြဲအား ရႈျမင္ခ်က္အေပၚတြင္လည္း သက္ေရာက္မႈ ရွိသည္။ ေတာင္ကမာၻျခမ္းႏိုင္ငံအမ်ားစု အထူးသျဖင့္ အာဖရိကတိုက္ ဆာဟာရရွိ ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ႐ုရွားကို ၎တို႔အား ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ အျခားဥေရာပ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားနည္းတူ ရႈျမင္ျခင္းမရွိပါ။ ကိုလိုနီစနစ္၏အေမြဆိုးက ႐ုရွားလိုလားသည့္ စိတ္ဓာတ္ကို မဖန္တီးေသာ္လည္း အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ရပ္တည္ခ်က္ကို စာနာစိတ္နည္းပါးေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ဤသည္မွာ သမိုင္းကေပးေသာ သင္ခန္းစာမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
စစ္ပြဲႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ေရာက္ရွိသြားျခင္းလား
ယခုျဖစ္ပြားေနေသာ ႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲ၏ အေရးႀကီးဆုံး အလွည့္အေျပာင္းမွာ ႐ုရွားသည္ စစ္ပြဲအား စတင္ဆင္ႏႊဲစဥ္က အထူးစစ္ဆင္ေရး (Special Military Operation) အျဖစ္ မိမိထက္ အင္အားနည္းပါးေသာ ရန္သူကို ကာလတိုအတြက္ စီမံခ်က္ေရးဆြဲ ဆင္ႏႊဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ားမွာ ျပင္းထန္လာၿပီး နယ္ေျမအရလည္း က်ယ္ျပန႔္လာကာ စစ္ပြဲသည္ ပိုမိုႀကီးမားလာေၾကာင္း ေတြ႕ရွိလာရပါသည္။ အေမရိကန္က ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ တာလီဘန္ႏွင့္ အီရတ္တို႔အေပၚဆင္ႏႊဲခဲ့ေသာ စစ္ဆင္ေရးမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ယခုစစ္ပြဲသည္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိရန္ ပိုမိုခက္ခဲေၾကာင္း ႏွစ္ဘက္လုံးက ေတြ႕ရွိလာၾကပါသည္။ ေဖာ္ျပပါစစ္ပြဲမ်ားတြင္ အေမရိကန္အေနျဖင့္ အစိုးရတစ္ရပ္ ျပဳတ္က်သြားေစရန္ တစ္လခန႔္မွ်သာ အခ်ိန္ယူခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ယခု ႐ုရွား – ယူကရိန္း စစ္ပြဲသည္ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ (၁၉၅၀ – ၅၃)၊ ေဘာ့စနီးယားစစ္ပြဲ (၁၉၉၂ – ၉၅) ႏွင့္ အီရန္ – အီရတ္စစ္ပြဲ (၁၉၈၀ – ၈၈) တို႔ႏွင့္ ပိုမိုဆင္တူေနပါသည္။ ယခုစစ္ပြဲ၏ ရလဒ္အေနျဖင့္ ထြက္ေပၚလာမည့္ စစ္ပြဲ၏ အေ႐ြ႕ဒိုင္းနမစ္မ်ားႏွင့္ သင္ခန္းစားမ်ားသည္ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ စစ္ဘက္အေတြးအျမင္ႏွင့္ တပ္မေတာ္မ်ားက အနာဂတ္တြင္ ျဖစ္ပြားလာႏိုင္သည့္ စစ္ပြဲမ်ားအတြက္ စစ္ဆင္ေရးစီမံခ်က္မ်ား ေရးဆြဲရန္ စဥ္းစားရာတြင္ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ ႀကီးမားလာမည္ ျဖစ္သည္။
႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲေၾကာင့္ စစ္အသုံးစရိတ္မ်ား တိုးျမႇင့္သုံးစြဲျခင္း
စေတာ့ဟုမ္း ႏိုင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတသနအင္စတီက်ဴ (SIPRI) က ၂၀၂၃ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ စာတမ္းအရ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ စစ္အသုံးစရိတ္မွာ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္ထက္ ၃ ဒႆမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးတက္လာၿပီး အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၂၄၀ ဘီလီယံအထိ ေရာက္ရွိသြားေၾကာင္း ေတြ႕ရပါသည္။ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္အတြင္း ကမာၻေပၚတြင္ စစ္အသုံးစရိတ္အမ်ားဆုံး ၁၅ ႏိုင္ငံတို႔၏ အသုံးစရိတ္စုစုေပါင္းမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၈၄၂ ဘီလီယံျဖစ္ရာ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိေနပါသည္။ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲစတင္ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံအလိုက္ စစ္အသုံးစရိတ္ သုံးစြဲမႈအဆင့္မ်ား ေျပာင္းလဲခဲ့ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ႐ုရွားသည္ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ၉ ဒႆမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးျမႇင့္ သုံးစြဲခဲ့ရာ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္က ပၪၥမေျမာက္ အမ်ားဆုံး သုံးစြဲသူေနရာမွ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္တြင္ တတိယအမ်ားဆုံး စစ္အသုံးစရိတ္သုံးစြဲသူ ျဖစ္လာပါသည္။ ယူကရိန္းသည္လည္း ၎၏ စစ္အသုံးစရိတ္အား ၆၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တိုးျမႇင့္သုံးစြဲခဲ့ရာ အဆင့္ ၁၁ ျဖင့္ ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ ထိပ္တန္း ၁၅ ႏိုင္ငံတြင္ ပါဝင္လာခဲ့ပါသည္။ ယူကရိန္းအား စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အေထာက္အပံ့မ်ား ေပးျခင္း၊ ႐ုရွား၏ စစ္ေရးအေျခအေနႏွင့္ အေရွ႕အာရွမွ တင္းမာမႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ စစ္အသုံးစရိတ္ ခြဲေဝသုံးစြဲေရးဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားအေပၚ လြမ္းမိုးလ်က္ ရွိေသာအခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ကုန္လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားအတြင္း စစ္အသုံးစရိတ္ ဆက္တိုက္သလို ျမင့္တက္လာရျခင္းသည္ မိမိတို႔အေနျဖင့္ လုံၿခဳံမႈကင္းမဲ့ေနေသာ ကမာၻေပၚတြင္ ေနထိုင္ေနရျခင္းကို ျပသေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ႐ုရွား – ယူကရိန္း စစ္ပြဲသည္ ဥေရာပ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အေနာက္ပိုင္းႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္အသုံးစရိတ္ သုံးစြဲရန္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားအား တိုက္႐ိုက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ႏိုင္ငံ့အစိုးရမ်ားသည္ ႏွစ္ရွည္စီမံကိန္းမ်ားျဖင့္ စစ္အသုံးစရိတ္ တိုးျမႇင့္ရန္ ဆုံးျဖတ္လာၾကသည္။ အက်ိဳးရလဒ္အေနျဖင့္ လာမည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ဥေရာပ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အေနာက္ပိုင္းႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္အသုံးစရိတ္မွာ ဆက္လက္ ျမင့္တက္ေနမည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။
႐ုရွား၏ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ စစ္အသုံးစရိတ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈၆ ဒႆမ ၄ ဘီလီယံျဖစ္ရာ ၉ ဒႆမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးျမင့္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ ဂ်ီဒီပီ ၏ ၄ ဒႆမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၂၁ ခုႏွစ္က ၃ ဒႆမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိခဲ့သည္။ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ႐ုရွားက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအရ စစ္အသုံးစရိတ္တြင္ အႀကီးမားဆုံး အစိတ္အပိုင္းျဖစ္သည့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္သည္ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္ လ်ာထား ဘတ္ဂ်က္ စီမံခ်က္ထက္ ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးျမင့္လာေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္အတြက္ လ်ာထားဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ အမွန္တကယ္ အသုံးစရိတ္ ကြာျခားရျခင္းမွာ ယူကရိန္းတြင္ သုံးစြဲရန္ ႀကိဳတင္ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေနျခင္းေၾကာင့္ဟု SIPRI က သုံးသပ္ထားသည္။ ယူကရိန္း၏ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ စစ္အသုံးစရိတ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၄ ဘီလီယံအထိ ေရာက္ရွိသြားသည္။ ဤသည္မွာ ၆၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္ျခင္း ျဖစ္ရာ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ တစ္ႏွစ္အတြင္း အျမင့္ဆုံး စစ္အသုံးစရိတ္ သုံးစြဲေသာႏိုင္ငံအျဖစ္ SIPRI တြင္ မွတ္တမ္းဝင္ေလသည္။ ယူကရိန္းသည္ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္က စစ္အသုံးစရိတ္သည္ ဂ်ီဒီပီ၏ ၃ ဒႆမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိရာက ၂၀၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ တိုးျမႇင့္ သုံးစြဲခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)
ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦး
ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔
(ဤေဆာင္းပါးသည္ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ ထူးထူးျခားျခား အမွတ္တရေရးသားျဖစ္ေသာ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။)
