တ႐ုတ္ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (ေလတပ္) ၏ J – 11D တိုက္ေလယာဥ္ မ်ိဳးကြဲသစ္
ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦး
(ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔)
တ႐ုတ္ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (ေလတပ္) [People’s Liberation Army (Air Force) – PLAAF] သည္ မၾကာေသးမီက ဆိုဗီယက္ (႐ုရွား) ထုတ္ Su – 27 Flanker ဒီဇိုင္းအေျခခံ မ်ိဳးကြဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ J – 11D စတုတၳမ်ိဳးဆက္လြန္ (4++ Generation) ေလေၾကာင္းစိုးမိုးမႈတိုက္ေလယာဥ္၏ ဓာတ္ပံုမ်ားအား ထုတ္ေဖာ္ ျပသခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ Flanker မ်ိဳးကြဲတိုက္ေလယာဥ္မ်ားသည္ PLAAF ၏ အဓိက တိုက္စြမ္းအားစုမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ရွိကာ ႐ုရွားထုတ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းထုတ္မ်ိဳးကြဲမ်ား အပါအဝင္ စုစုေပါင္း အစီး ၅၀၀ ေက်ာ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနပါသည္။ မၾကာေသးမီက ႐ုရွားလုပ္ Su – 35 တိုက္ေလယာဥ္ ေနာက္ဆံုးအသုတ္ လက္ခံရရွိျခင္း၊ ျပည္တြင္းျဖစ္ J – 16 တိုက္ေလယာဥ္မ်ား လက္ခံရရွိျခင္းႏွင့္ ယခု J – 11D တိုက္ေလယာဥ္ အစီအစဥ္ကို ထုတ္ေဖာ္ျပသျခင္းတို႔ကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ PLAAF သည္ ၎၏ ေလေၾကာင္းစစ္ဆင္ေရး စြမ္းရည္ကို ျမႇင့္တင္ရန္အတြက္ Flanker မ်ိဳးကြဲမ်ားအား ဆက္လက္ အသံုးခ်ေနဦးမည္ဆိုသည္ကို ျပသေနပါသည္။ J – 11D သည္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းျဖစ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားအနက္ ေနာက္ဆံုးမ်ိဳးဆက္မ်ားျဖစ္ေသာ ၂၀၁၇ မတ္လတြင္ တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့သည့္ Chengdu J – 20 ေရဒါေပ်ာက္တိုက္ေလယာဥ္ႏွင့္ ၂၀၁၈ ဧၿပီလတြင္ တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့သည့္ J – 10C တိုက္ေလယာဥ္တို႔ႏွင့္ လြန္စြာအတြဲညီေသာ တိုက္ေလယာဥ္တစ္မ်ိဳးဟု ေခၚဆိုႏိုင္သည္။ J – 11D သည္ ႐ုရွားလုပ္ Su – 35 တိုက္ေလယာဥ္အား တိုက္႐ိုက္ ပံုတူကူးခ်ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး PLAAF အေနျဖင့္ Su – 35 (၂၄) စီးအား ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွ စတင္လက္ခံရရွိခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္တို႔အေနျဖင့္ ထိုအခ်ိန္ကတည္းကပင္ Su – 35 ၏ အဆင့္ျမင့္ဒီဇိုင္းအား ေလ့လာႏိုင္သည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးရရွိခဲ့ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းရပါသည္။
Shenyang Aerospace Corporation ၏ စတုတၳမ်ိဳးဆက္ ေလေၾကာင္းစိုးမိုးမႈ တိုက္ေလယာဥ္ J – 11B အေျမာက္အျမား စတင္ထုတ္လုပ္သည့္ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားအတြင္းမွ စတင္ကာ တ႐ုတ္တို႔သည္ ႐ုရွားလုပ္ မူရင္း Su – 27 အား ပံုတူကူးထားသည့္ ဆင့္ပြားမ်ိဳးကြဲမ်ားကို ဆက္တိုက္ ထုတ္လုပ္လာခဲ့ပါသည္။ ေလယာဥ္ ကိုယ္ထည္ (Airframe) သည္ Su – 27 အတိုင္း ခၽြတ္စြပ္ျဖစ္ၿပီး ေလယာဥ္အီလက္ထေရာနစ္စနစ္ (Avionics)၊ အာ႐ံုခံကိရိယာမ်ား (Sensors) ႏွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ စစ္ဆင္ေရးကိရိယာမ်ား (Electronics Warfare Systems) မ်ားသည္ ျပည္တြင္းျဖစ္ကို အသံုးျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္းထုတ္လုပ္ေသာ အသုတ္မ်ားတြင္ ႐ုရွားလုပ္ AL – 31F အင္ဂ်င္အစား ျပည္တြင္းျဖစ္ WS – 10A အင္ဂ်င္ကို တပ္ဆင္အသုံးျပဳထားသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွလြဲလွ်င္ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္တိုက္ေလယာဥ္ကို လက္ေတြ႔အသံုးျပဳႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါသည္။ Chengdu Aircraft Industry Group (AVIC) ၏ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္ ေလေၾကာင္းစိုးမိုးမႈ တိုက္ေလယာဥ္ J – 20 အား တပ္ေတာ္ဝင္အသံုးျပဳေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၎ကဲ့သို႔ ေရဒါေပ်ာက္စြမ္းရည္ႏွင့္ WS – 15 အင္ဂ်င္မ်ား တပ္ဆင္ထားျခင္း မရွိသည့္ စတုတၳမ်ိဳးဆက္လြန္ (4++ Generation) ေလေၾကာင္းစိုးမိုးမႈ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားအား အျခားေသာ စစ္ဆင္ေရးနယ္ပယ္မ်ားတြင္ တ႐ုတ္တို႔ ဆက္လက္အသံုးခ်ေနရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ J – 20 အစီအစဥ္သည္ ၎ႏွင့္မ်ိဳးတူ အေမရိကန္ (F – 22 Raptor အစီအစဥ္သည္ စစ္ဆင္ေရး ကုန္က်စရိတ္ မ်ားျပားသည့္အတြက္ ရပ္ဆိုင္းထားၿပီး ျဖစ္သည္။) ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ (Su – 57 အစီအစဥ္သည္လည္း ရန္ပံုေငြ ျပတ္လပ္မႈေၾကာင့္ အမွားအယြင္းမ်ား ႀကံဳေတြ႔ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။) ၏ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားကဲ့သို႔ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ျခင္း မရွိေသာ္လည္း တ႐ုတ္ေလတပ္အေနျဖင့္ ၎၏ ေလေၾကာင္းစိုးမိုးမႈ တိုက္ေလယာဥ္အုပ္စုအား ဖြဲ႔စည္းရာတြင္ အဆင့္ျမင့္ ေရဒါေပ်ာက္တိုက္ေလယာဥ္မ်ား အေပၚတြင္သာ လံုးလံုးလ်ားလ်ား မွီတည္လိုျခင္း မရွိေပ။ J – 20 ၏ ခန္႔မွန္းကုန္က်စရိတ္မွာ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား စံႏႈန္းအတိုင္း မ်ားျပားမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း J – 11B မွာမူ စစ္ဆင္ေရးကုန္က်စရိတ္ သက္သာျခင္းႏွင့္ အလြယ္တကူ ျပဳျပင္ထိန္သိမ္းမႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္းစသည့္ အက်ိဳးမ်ား ရွိပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္တြင္ အျခားနည္းပညာသစ္မ်ားႏွင့္ အလြယ္တကူ ေပါင္းစပ္ႏိုင္ရာ လားရာစံု လွည့္ေျပာင္းႏိုင္ေသာ အင္ဂ်င္ [3 Dimensional Thrust Vectoring Engine (TVC)] တပ္ဆင္ႏိုင္ျခင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ဒံုးပ်ံမ်ားျဖစ္သည့္ YJ – 12 သေဘၤာဖ်က္ဒံုးႏွင့္ Ramjet စြမ္းအင္သံုး PL – 21 “AWACS Hunter” ဒံုးမ်ားအား တပ္ဆင္ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါသည္။ ၎ဒံုးမ်ားမွာ J – 20 တြင္ တပ္ဆင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေပ။ J – 11B သည္ ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္ ျပင္ပတြင္ လက္နက္မ်ားကို တပ္ဆင္ပစ္ခတ္ႏုိင္ရာ ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္ (Internal Weapon Bays) အတြင္း လက္နက္တပ္ဆင္ ပစ္ခတ္ႏုိင္သည့္ J – 20 ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ သယ္ေဆာင္တပ္ဆင္ ပစ္ခတ္ႏိုင္သည့္ လက္နက္အမ်ိဳးအစား ပိုမိုမ်ားျပားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ အီလက္ထေရာနစ္ စစ္ဆင္ေရးစနစ္ႏွင့္ အာ႐ံုခံကိရိယာမ်ား မကြာျခားျခင္းႏွင့္ ေရဒါေပ်ာက္နည္းပညာအခ်ိဳ႕ ပါဝင္ေနျခင္းတို႔ေၾကာင္း J – 11D သည္ J – 20 လိုအပ္ခ်က္အား အစားထိုးျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္သည့္ ထိေရာက္ေသာ မ်ိဳးဆက္သစ္ တိုက္ေလယာဥ္အျဖစ္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ရွိေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။
မူလ Su – 27 ၏ ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္ (Air Frame) ဒီဇုိင္းအေပၚတြင္ အေျခခံကာ Su – 35 အျဖစ္ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္သကဲ့ပင္ J – 11D အားလည္း ထိုကဲ့သို႔ ေပါင္းစပ္ အဆင့့္ျမႇင့္တင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ဖြယ္ ရွိပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈမ်ားတြင္ မၾကာေသးမီက J – 10 တြင္ တပ္ဆင္စမ္းသပ္ခဲ့ေသာ လားရာစံု လွည့္ေျပာင္းႏိုင္ေသာ အင္ဂ်င္ [3 Dimensional Thrust Vectoring Engine (TVC)] တပ္ဆင္ႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ေရဒါပံုရိပ္ျဖတ္ပိုင္း (RCS) ေလ်ာ့ခ်ထားေသာ ေလယာဥ္ဦးပိုင္းပံုျဖစ္ျခင္း၊ ဒံုးတပ္ဆင္ႏိုင္မႈ ေနရာပမာဏမ်ားျပားျခင္းႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ အီလက္ထေရာနစ္ စစ္ဆင္ေရးစနစ္မ်ား တပ္ဆင္ႏိုင္ျခင္းတို႔ ပါဝင္သည္။ Su – 35 အား ၂၀၀၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားက ေပၚထြက္ခဲ့ေသာ နည္းပညာမ်ား အေပၚတြင္ လြန္စြာမွီခိုထားေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ J – 11D ၏ နည္းပညာမွာ ပိုမို႐ႈပ္ေထြး အဆင့္ျမင့္ႏုိင္ၿပီး တိုက္ခိုက္ေရး စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈတြင္ Su – 35 ထက္ သာလြန္ဖြယ္ရာရွိသည္ဟု သံုးသပ္ရပါသည္။ J – 11D တြင္ ပိုမိုေပါ့ပါးၿပီး ပိုမိုေတာင့္တင္းခိုင္မာသည့္ သတၱဳစပ္ ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္ႏွင့္ Su – 35 တြင္ပင္ အသံုးျပဳထားျခင္းမရွိေသာ ေရဒါလႈိင္းစုပ္ယူသည့္ ေဆးသုတ္လိမ္းထားမည္ဟု တြက္ဆထားၾကသည္။ ၎အား ေရဒါေပ်ာက္ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္တု (Pseudo Stealthy Airframe) ဟု သတ္မွတ္သည္။ Su – 35 ႏွင့္ J – 11D တို႔အၾကား သိသာထင္ရွားသည့္ ကြဲလြဲခ်က္မွာ J – 11D တြင္ AESA (Active Electronically Scanned Array) ေရဒါအား တပ္ဆင္မည္ျဖစ္သည္။ AESA ေရဒါအား ၂၀၀၀ ျပည့္လြန္ အေစာပိုင္းႏွစ္မ်ားက ဂ်ပန္၏ F – 2 ႏွင့္ အေမရိကန္၏ F – 22 တိုက္ေလယာဥ္မ်ားတြင္ လည္ေကာင္း၊ ေနာင္တြင္ တ႐ုတ္၏ J – 20 ႏွင့္ J – 10C တုိက္ေလယာဥ္မ်ားတြင္ လည္းေကာင္း တပ္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ႐ုရွားတို႔အတြက္မွာမူ ၎၏ Frontline Fighter မ်ားတြင္ တပ္ဆင္ရန္ စီစဥ္ဆဲျဖစ္သည္။ AESA ေရဒါတပ္ဆင္ထားသည့္အတြက္ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနကို သိရွိႏိုင္စြမ္း (Situation Awareness) ပိုမိုေကာင္းမြန္လာၿပီး ယခင္ J – 11B ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမို ေထာက္လွမ္းသိရွိႏိုင္စြမ္း ရွိလာပါသည္။ မူလ J – 11 မ်ားႏွင့္ တပ္ဆင္ထားေသာ Pulse Doppler ေရဒါႏွင့္ Su – 35 ၏ PESA (Passive Electronically Scanned Array) ေရဒါမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက AESA ေရဒါမ်ားအား ဖိဖ်က္မႈျပဳလုပ္ရန္ (Jamming) ပိုမိုခက္ခဲသည့္အျပင္ တိုက္ေလယာဥ္၏ ေရဒါပံုရိပ္အား ေလ်ာ့ခ်ထားသည့္အတြက္ အေဝးမွ ေထာက္လွမ္းသိရွိရန္ ပိုမိုခက္ခဲပါသည္။
AESA Radar
J – 11D အား ႐ုရွား၏ ေခတ္မီ ေလေၾကာင္းနည္းပညာမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္တပ္ဆင္ႏိုင္ရန္ တည္ေဆာက္ ထားပါသည္။ ႐ုရွားအေနျဖင့္လည္း ကာကြယ္ေရးက႑တြင္ ေငြေၾကးလိုအပ္မႈ မ်ားျပားလ်က္ ရွိေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္တပ္မေတာ္အား နည္းပညာအေထာက္အပံ့ေပးရန္ လိုလုိလားလား ရွိပါသည္။ ထို႔အျပင္ တ႐ုတ္တပ္မေတာ္သည္ ျပည္တြင္းသုေတသနႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး (Research and Development) အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ ရန္ပံုေငြ အေျမာက္အျမား ရရွိထားသည့္ အက်ိဳးရလဒ္မ်ားကိုလည္း ရရွိေနပါသည္။ အထက္ပါ အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားေၾကာင့္ တ႐ုတ္သည္ ႐ုရွားထက္ စစ္ဖက္ေလေၾကာင္းက႑၏ အေရးပါေသာ နယ္ပယ္အမ်ားအျပားတြင္ သာလြန္သြားမည္ဟု သံုးသပ္ပါသည္။ J – 11D တြင္ Distributed Aperture System (DAS) အား တပ္ဆင္သြားမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားပါသည္။ DAS အား ယခုလက္ရွိတြင္ အေမရိကန္၏ F – 35 ႏွင့္ တ႐ုတ္၏ J – 20 တိုက္ေလယာဥ္မ်ားတြင္သာ တပ္ဆင္ထားပါသည္။ ႐ုရွားတို႔အေနျဖင့္ DAS အား တပ္ဆင္ရန္ သုေတသန ျပဳလုပ္ေနျခင္း မရွိေသးပါ။ (အေမရိကန္ F – 35 ၏ AN/AAQ 37 Electro-optical Distributed Aperture System တြင္ အနီေအာက္ေရာင္ျခည္ အာ႐ံုခံကိရိယာ (၆) ခုအား ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္ ပတ္လည္တြင္ တပ္ဆင္ထားပါသည္။ ၎သည္ အဓိက လုပ္ေဆာင္ခ်က္ (၃) မ်ိဳးအား လုပ္ေဆာင္ေပးပါသည္။ ၎တို႔မွာ (က) ရန္သူ႔ဒံုးအား ေထာက္လွမ္းျခင္းႏွင့္ လမ္းေၾကာင္းအား ရွာေဖြျခင္း၊ ပစ္ခတ္သည့္ေနရာအား ရွာေဖြႏိုင္ျခင္းႏွင့္ တန္ျပန္ရန္ အခ်က္ျပႏိုင္ျခင္း၊ (ခ) ရန္သူ႔ေလယာဥ္အား ေထာက္လွမ္းျခင္းႏွင့္ ပ်ံသန္းရာလမ္းေၾကာင္းအား ရွာေဖြႏိုင္ျခင္း၊ IRST (Infrared Search and Track) ျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနကို သိရွိႏိုင္စြမ္း (Situation Awareness) ရွိျခင္း၊ ေဝဟင္မွ ေဝဟင္ပစ္ဒံုးရန္အား အခ်က္ျပျခင္း၊ (ဂ) Helmet Mounted Display အပါအဝင္ ေလယာဥ္ေမာင္းခန္းအတြင္း ပံုရိပ္ေဖာ္ေပးျခင္းႏွင့္ ေလသူရဲအတြက္ ညၾကည့္စနစ္ ေထာက္ပ့ံေပးျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။)
J – 11D တြင္ တာေဝး ကီလိုမီတာ ၁၅၀ အထိပစ္ခတ္ႏိုင္သည့္ PL – 15 ေဝဟင္မွ ေဝဟင္ပစ္ဒံုးအား တပ္ဆင္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ PL – 15 အား PLAAF ၏ J – 20၊ J – 16 ႏွင့္ J – 10C တိုက္ေလယာဥ္မ်ားတြင္ လက္ရွိ တပ္ဆင္အသံုးျပဳေနသည္။ J -11D တြင္ PL – 15 ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ PL – 12 တပ္ဆင္ထားသည့္ ယခင္ J – 11 မ်ိဳးကြဲမ်ား၊ လက္ရွိတြင္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ေဝဟင္မွ ေဝဟင္ပစ္ဒံုးမ်ား တပ္ဆင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ R – 77 ႏွင့္ R – 27 ဒံုးမ်ားေပၚတြင္သာ မွီခိုေနရဆဲျဖစ္သည့္ Su – 27 ႏွင့္ Su – 35 မ်ားထက္ တာေဝးပိုမို ပစ္ခတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ စတုတၳမ်ိဳးဆက္ ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္တြင္ ေနာက္ဆံုးေပၚ မ်ိဳးဆက္သစ္နည္းပညာ အမ်ားအျပားကို ေပါင္းစပ္တပ္ဆင္ၿပီး စမ္းသပ္အသံုးျပဳေနၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ J – 11D သည္ ကမာၻ႔ စြမ္းရည္အထက္ျမက္ဆံုး ေလေၾကာင္းစိုးမိုးမႈ တိုက္ေလယာဥ္ ျဖစ္လာၿပီး ေလေၾကာင္းစိုးမိုးမႈ အခန္းက႑ (Air Superiority Role) တြင္ စြမ္းေဆာင္ရည္ အေကာင္းဆံုး Flanker မ်ိဳးကြဲတစ္ခု ျဖစ္လာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႐ုရွားမွ တ႐ုတ္သို႔ Flanker ဒီဇိုင္းတုိက္ေလယာဥ္မ်ား ထပ္မံတင္ပို႔ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရပ္ဆိုင္းသြားဖြယ္ ရွိပါသည္။ (႐ုရွားတို႔က တ႐ုတ္အား Su – 35 (၄၈) ေရာင္းခ်လိုေသာ္လည္း တ႐ုတ္က (၂၄) စီးသာ ဝယ္ယူခဲ့သည္။ (၅) ႏွစ္ၾကာ ခက္ခက္ခဲခဲ ည္ိႈႏိႈင္းၿပီးခ်ိန္တြင္ Su – 35 (၂၄) စီးအား ေဒၚလာ ႏွစ္ဘီလီယံတန္ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆို ေရာင္းခ်ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ နည္းပညာလႊဲေျပာင္းေပးအပ္ျခင္း (Transfer of Techanology) မပါဝင္ေပ။ တ႐ုတ္က Su – 35 မ်ား ဝယ္ယူျခင္း၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ J – 11 တိုက္ေလယာဥ္မ်ား၊ J – 15 ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအေျခစိုက္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားႏွင့္ J – 16 ဗံုးႀကဲတိုက္ေလယာဥ္မ်ားအား သုေသသနျပဳ ထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ အေသးစိတ္ေလ့လာလိုျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။) J – 11D သည္ အေမရိကန္ေလတပ္က မွာယူထားသည့္ Boeing ကုမၸဏီထုတ္ စတုတၳမ်ိဳးဆက္လြန္ (4++ Generation) တိုက္ေလယာဥ္ျဖစ္သည့္ F – 15X ႏွင့္ မည္သည္က သာလြန္မည္ကိုေတာ့ ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။ (F – 15X သည္ J – 11D ႏွင့္ သေဘာတရားအရ မ်ားစြာ ဆင္တူေနေၾကာင္းလည္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။)
ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦး
(ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔)
(Source: Why is China Developing a New J-11 Variant? By Abraham Ait, The Diplomat, April 20, 2019)
