RAND Corporation၏ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာမႈ ဆက္စပ္ျခင္းအား ေလ့လာျခင္း
နိဒါန္း
ကမာၻႏိုင္ငံ အသီးသီးတြင္ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္မ်ားအလိုက္ ဥာဏ္ႀကီးရွင္ အဖြဲ႕မ်ား (Think Tank) ဖြဲ႕စည္းထားရွိကာ အစိုးရမ်ားအား သင့္ေလ်ာ္ေသာ မူဝါဒႏွင့္ မဟာဗ်ဳဟာမ်ား ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ အကူအညီမ်ား ေပးလ်က္ရွိၾကပါသည္။ ဥာဏ္ႀကီးရွင္မ်ား အဖြဲ႕ ဆိုသည္မွာ လူမႈ မူဝါဒ၊ ႏိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာ၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ နည္းပညာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ နယ္ပယ္တို႕တြင္ သုေတသနျပဳျခင္းႏွင့္ အႀကံဥာဏ္ေပးျခင္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းဟု အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ကမာၻေက်ာ္ ဥာဏ္ႀကီးရွင္မ်ား အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္သည့္ RAND Corporation ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တင္ျပသြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။
RAND Coporation ဆိုသည္မွာ
RAND သည္ Research and Development၏ အတိုေကာက္ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေျခစိုက္ အက်ိဳးအျမတ္ မယူေသာ ဥာဏ္ႀကီးရွင္မ်ား အဖြဲ႕ ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္အတြက္ သုေတသနႏွင့္ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေဒါက္ဂလပ္စ္ ေလယာဥ္ ကုမၸဏီ (Douglas Aircraft Company) က ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ကာလီဖိုးနီးယား ျပည္နယ္ စန္တာေမာ္နီကာၿမိဳ႕တြင္ တည္ရွိေသာ ဤအဖြဲ႕မွာ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းကို အဓိက လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈအား အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၊ ပုဂလိက အေထာက္အပံ့မ်ား၊ ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား (က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ဆိုင္ရာ ကုမၸဏီမ်ား အပါအဝင္)၊ တကၠသိုလ္မ်ား ႏွင့္ သီးျခား အလွဴရွင္မ်ားက လုပ္ေဆာင္ေပးပါသည္။ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေသာ အခန္းကဏ မ်ားတြင္လည္း ျပည္ပ အစိုးရမ်ား၊ ပုဂလိက ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္။ RAND၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အသံုးခ် သိပၸံႏွင့္ လက္ေတြ႕ သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားမွ တဆင့္ သမားရိုးက် စီးပြားေရးႏွင့္ ရူပ သိပၸံ တို႕၏ သီအိုရီ အယူအဆမ်ားကို အသံုးခ်၍ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္ေပးႏိုိင္ရန္ ျဖစ္သည္။ RAND Corporation ၏ လက္ရွိ ဥကၠဌႏွင့္ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္မွာ မိုက္ကယ္ ရစ္ခ်္ ျဖစ္သည္။
RAND Corpotation တြင္ ဝန္ထမ္းေပါင္း ၁၇၀၀ခန္႕ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနၾကပါသည္။ ႏိုင္ငံ (၄၇)ႏိုင္ငံတြင္ ရံုးခြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားပါၿပီး ဘာသာစကားေပါင္း (၆၅)မ်ိဳး (အာေရဗစ္၊ တရုတ္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမန္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယား၊ ရုရွား၊ စပိန္ စသည္)ကို ေျပာဆို သံုးစြဲလ်က္ရွိပါသည္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံတြင္းတြင္ စန္တာေမာ္နီကာ (ကာလီဖိုးနီးယား ျပည္နယ္) (ဌာနခ်ဳပ္)၊ အာလင္တန္ (ဗာဂ်ီးနီးယား ျပည္နယ္)၊ ပစၥဘတ္ (ပင္ဆယ္ေဗးနီးယား ျပည္နယ္)ႏွင့္ ေဘာ္စတြန္ (မန္ဆာခ်ဴးဆက္ ျပည္နယ္) တို႕တြင္ ရံုးမ်ားဖြင့္လွစ္ ထားပါသည္။ RAND ပင္လယ္ေကြ႕ ႏိုင္ငံမ်ား မူဝါဒဆိုင္ရာ အဖြဲ႕ (The RAND Gulf States Institutes)၏ ရုံးခြဲမ်ားကို လူဝီစီယားနား ျပည္နယ္ နယူး ေအာ္ရီလန္းၿမိဳ႕ႏွင့္ မစၥစၥပီျပည္နယ္ ဂ်က္ဆန္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားပါသည္။ ထို႕အျပင္ RAND Europe သည္ ယူေကႏိုင္ငံ ကမ္းဘရစ္ခ်္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္ႏိုင္ငံ ဘရပ္ဆဲလ္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တည္ရွိပါသည္။ RAND Australia သည္ ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံ ကမ္ဘာရာၿမိဳတြင္ တည္ရွိပါသည္။
RAND သည္ လူထုေရးရာ မူဝါဒႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပါရဂူဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္သည့္ ေရွးဦး အစီအစဥ္ (၈)ခုတြင္ အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ The Frederick S. Pardee RAND Graduate School ၏ မိခင္ အဖြဲ႕အစည္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ အစီအစဥ္သည္ ေက်ာင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ RAND ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္ (RAND Analysis) အသံုးခ်ၿပီး သရုပ္မွန္ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရာတြင္ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေစရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။ The Pardee RAND School သည္ မူဝါဒေရးရာ ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္း ပါရဂူဘြဲ႕ေပးေသာ ကမာၻ႕ အႀကီးဆံုးေက်ာင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာင္း ပရဝဏ္သည္ RAND စန္တာေမာ္နီကာ သုေတသနဌာန (RAND Santa Mornica Research Institute) ဝင္း အတြင္း တည္ရွိပါသည္။ အျခား တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ မတူညီသည့္ အခ်က္မွာ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ပညာသင္ၾကားမႈ ကုန္က်စရိတ္အားလံုးအတြက္ ေထာက္ပံ့ေၾကး ရရွိျခင္းျဖစ္သည္။ ေက်ာင္သားမ်ား အေနျဖင့္ RAND ၏ သုေတသန ပေရာဂ်က္မ်ားတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ လက္ေတြ႕သင္တန္းမ်ားကိုပါ ေလ့က်င့္ေပးသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႕အျပင္ RAND၏ ပေရာဂ်က္မ်ားတြင္ ပါဝင္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ျပင္ပ သုေတသီမ်ားအတြက္ Internship ႏွင့္ Fellowship အစီအစဥ္မ်ားအား ဖြင့္လွစ္ေပးထားပါသည္။ ပေရာဂ်က္ အမ်ားစုမွာ ကာလတိုျဖစ္ၿပီး RAND ဝန္ထမ္းတစ္ဦးစီ၏ ႀကီးၾကပ္မႈျဖင့္ သီးျခား ေဆာင္ရြက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
RAND သည္ RAND Journal of Economics ကို ပံုမွန္ ထုတ္ေဝလ်က္ရွိပါသည္။ ႏို္ဘယ္ ဆုရွင္ (၃၂)ဦး (အမ်ားစုမွာ စီးပြားေရးႏွင့္ ရူပေဗဒ) သည္ သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားကို RAND ၏ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ တနည္းမဟုတ္ တနည္း ဆက္စပ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။
Project RAND ဆိုသည္မွာ
အနာဂတ္ လက္နက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရရွည္စီမံကိန္း ခ်မွတ္ႏို္င္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အေမရိကန္ ၾကည္းတပ္မေတာ္ ေလတပ္ (United States Army Air Forces) ၏ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဟင္နရီ အာႏိုးက Project RAND ကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ (ထိုစဥ္က အေမရိကန္ ႏိုင္ငံတြင္ သီးျခား ေလတပ္မေတာ္ မရွိေသးပါ။ ၾကည္းတပ္ လက္ေအာက္ခံ ေလတပ္ႏွင့္ ေရတပ္ လက္ေအာက္ခံ ေလတပ္ အျဖစ္သာ ဖြဲ႕စည္းထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျပဳစုသူ) ၁၉၄၆ ခုုႏွစ္ မတ္လတြင္ ေဒါက္ဂလပ္စ္ ေလယာဥ္ ကုမၸဏီ၏ တိုက္ခ်င္းပစ္ စစ္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သုေတသနျပဳရန္ ကန္ထရိုက္အား ခြင့္ျပဳေပးခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ေမလတြင္ေတာ့ ကမာၻပတ္ အာကာသယာဥ္၏ စမ္းသပ္ပံုစံ ကနဦး ဒီဇိုင္းအား ထုတ္ျပန္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ အနာဂတ္တြင္ လက္နက္မ်ားတည္ေဆာက္ရာ၌ Hardwareပိုင္း အရႈပ္အေထြးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ အတြက္ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ေဒါက္ဂလပ္ ေလယာဥ္ ကုမၸဏီမွ ခြဲထြက္ကာ အက်ိဳးအျမတ္ မယူသည့္ သီးျခားလြတ္္လပ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း အျဖစ္ စတင္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ တီထြင္ျပီးသည့္ လက္နက္၊ ေလယာဥ္ အစရွိသည္တို႕တြင္ ေဒါက္ဂလပ္ ကုမၸဏီ၏ ပစၥည္းမ်ားကို ထည့္သြင္း သံုးစြဲရမည္ဆိုသည့္ ျပႆနာမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ Ford Foundation က အစဦးပိုင္းတြင္ ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ေပးခဲ့သည္။
RAND Corporation ၏ သမိုင္းေၾကာင္း
ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ သိပၸံ သုေတသနႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈရုံးႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားမွ ပုဂုိလ္မ်ားက စစ္ဘက္ စီမံခ်က္မ်ားကို သုေတသနႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ပုဂလိ္က အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခု လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေဆြးေႏြးရာမွာ အစျပဳ၍ တည္ေထာင္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ေန႕တြင္ ေဒါက္ဂလပ္စ္ ေလယာဥ္ ကုမၸဏီ အား အထူး ကန္ထရိုက္ေပးၿပီး Project RAND ကို စတင္ခဲ့ရာ ဒီဇင္ဘာလတြင္ လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေႏွာင္ပိုင္းတြင္ ေဒါက္ဂလပ္ မွ ခြဲထြက္ကာ သီးျခား ေဆာင္ရြက္ရန္ စဥ္းစားလာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ တြင္ အသစ္ဖြဲ႕စည္းလုိုက္ေသာ အေမရိကန္ ေလတပ္မေတာ္၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ (Chief-of-Staff)က ေဒါက္ဂလပ္ ကုမၸဏီ ဥကၠဌထံ စာေရးသားကာ Project RAND အား သီးျခားခြဲထြက္ တည္ေထာင္ရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ RAND အား ကာလီဖိုးနီးယား ျပည္နယ္ ဥပေဒ အရ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ေမလ (၁၄)ရက္ေန႕တြင္ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး နိုဝင္ဘာလ (၁)ရက္ေန႕တြင္ Project RAND ကန္ထရိုက္အား ေဒါက္ဂလပ္ ကုမၸဏီမွ RAND Corporation သို႕ တရားဝင္ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့သည္။
၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္မွ စၿပီး RAND Research သည္ အာကာသ ၿပိဳင္ပြဲ (Space Race)၊ အေမရိကန္- ဆိုဗီယက္ ႏ်ဴးကလီးယား လက္နက္ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ျခင္း (U.S – Soviet nuclear arms confrontation)၊ မဟာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း လူမႈေထာက္ပံ့ေရး အစီအစဥ္မ်ား (Great Society social welfare programs)၊ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အစီအစဥ္မ်ား အစရွိေသာ နယ္ပယ္မ်ားတြင္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ မူူဝါဒေရးရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားအား သတင္းအခ်က္အလက္ အကူအညီ ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။ အထင္ရွားဆံုး သာဓက တစ္ခုမွာ ထိုစဥ္က ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ေရာဘတ္ မကၠနာမာရာ၏ လမ္းညႊန္မႈျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ Nuclear deterrence by mutually assured destruction (MAD) ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုရင္းမွာ စစ္ပြဲျဖစ္ပြားသည္ႏွင့္ အျပန္အလွန္ ႏ်ဴးကလီးယားလက္နက္မ်ား အသံုးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လံုး လံုးဝ ပ်က္စီးသြားႏိုင္သည့္ ဥပေဒသျဖစ္သည္။ ၎သည္ Game Theory မွတဆင့္ ေမြးဖြားလာျခင္း ျဖစ္သည္။ (Game Theory ဆိုသည္မွာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အဆံုးအျဖတ္မ်ားအား ေလ့လာသည့္ သီအိုရီတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ ပိုမိုတိက်စြာ ဆိုရလွ်င္ အသိဥာဏ္ ျမင့္မားၿပီး က်ိဳးေၾကာင္း ဆက္စပ္ႏိုင္စြမ္းရွိေသာ အဆံုးအျဖတ္ ေပးႏိုင္သူမ်ား၏ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းႏွင့္ သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ားကို သခ်ၤာ ေမာ္ဒယ္မ်ားျဖင့္ ေလ့လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပဳစုသူ) RAND ၏ မဟာဗ်ဴဟာ အရာရွိခ်ဳပ္ ျဖစ္သူ ဟာမန္ ခန္းန္ သည္ သူ၏ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ “On Thermonuclear War” စာအုပ္တြင္ “Winnable nuclear exchange” အယူအဆကုိ ထုတ္ေဖာ္ခဲ့သည္။
ရည္မွန္းခ်က္
အက်ိဳးအျမတ္မယူေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုအေနျဖင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု လူမႈ ဖူလံုေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ အနာဂတ္တြင္ သိပၸံ၊ ပညာေရးႏွင့္ လွဴဒါန္းမႈ ကိစၥမ်ားအား ျမွင့္တင္ေပးရန္ ရည္ရြယ္သည္။ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာဝန္အျဖစ္ အရည္အေသြးႏွင့္ ဦးတည္ခ်က္တို႕၏ အဓိက တန္ဖိုးမ်ားကို အသံုးခ်ၿပီး သုေတသနႏွင့္ ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ မူဝါဒေရးဆြဲျခင္းႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ရာတြင္ အကူအညီ ေပးႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္။
ေအာင္ျမင္မႈမ်ားႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္မႈဆိုင္ရာ နယ္ပယ္မ်ား
RAND ၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားမွာ Systems Analysis အား ဖန္တီးျခင္းျဖင့္ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ (Systems Analysis ဆုိသည္မွာ ျပႆနာမ်ားအား ေျဖရွင္းေသာ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ပထမဦးစြာ စနစ္တစ္ခုအား တည္ေဆာက္ၿပီး ပါဝင္ရမည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အစိတ္အပိုင္းလုိက္ ထည့္သြင္းကာ အပိုင္းတစ္ခုခ်င္းအတြက္ ၎တို႕ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းအား ေလ့လာဆန္းစစ္ေသာ ဘာသာရပ္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ျပဳစုသူ) အျခား အေရးပါေသာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားမွာ အာကာသ စနစ္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အာကာသ အစီအစဥ္၊ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ မွတ္ဥာဏ္တု (Artificial Intelligence) တို႕အား တီထြင္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ RAND မွ သုေတသီမ်ားသည္ အင္တာနက္ (Internet) အား တီထြင္ရာတြင္ အသံုးျပဳမည့္ နည္းနိႆယမ်ားအား ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႕အျပင္ RAND သည္ စစ္ကစားပြဲ (Wargaming) နည္းပညာကို ေဖာ္ထုတ္ အသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။
လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေသာ ကၽြမ္းက်င္မႈ နယ္ပယ္မ်ားတြင္ ကေလးသူငယ္ဆိုုင္ရာ မူဝါဒ၊ ၿမိဳ႕ျပႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈဆိုင္ရာ တရားစီရင္ေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မူဝါဒ၊ အလုပ္သမား ေစ်းကြက္၊ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦး၊ စြမ္းအင္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ အစိုးရးခ်င္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး၊ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ေထာက္လွမ္းေရး မူဝါဒ၊ ေရရွည္ စီမံကိန္း၊ ပဋိပကၡ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ေဘးအႏၱရာယ္ အတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ေရး၊ လူဦးေရႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာ ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္း၊ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ၊ လူမႈ ဖူလံုေရး၊ အၾကမ္းဖက္ဝါဒ၊ အႏုပညာဆိုင္ရာ မူဝါဒႏွင့္ ပို႕ေဆာင္ေရးတို႕ ပါဝင္သည္။
RAND၏ အႀကီးမားဆံုး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွာ ၁၉၇၄မွ ၁၉၈၄ခုႏွစ္ အတြင္း က်န္းမာေရး အာမခံႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာျခင္းအား ဒီဇိုင္းေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန (ပညာေရးႏွင့္ လူမႈဖူလံုေရး)က ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ေသာ RAND က်န္းမာေရး အာမခံ စမ္းသပ္ခ်က္ အစီအစဥ္သည္ လူနာမ်ား၏ ကုန္က်စရိတ္ႏွင့္ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈ၏ လိုအပ္ခ်က္တို႕ကို ႏႈိင္းယွဥ္ႏိုင္ရန္ အာမခံေကာ္ပိုေရးရွင္း တစ္ခုကို တည္ေထာင္ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။
နိဂံုး
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာ အရ RAND၏ သုေတသန လုပ္ငန္း ထက္ဝက္ခန္႕မွာ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးကိစၥႏွင့္ ႏွီးႏြယ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီမ်ားတြင္ RAND ၏ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမွာ ထိပ္တန္း လွ်ိဳ႕ဝွက္ အဆင့္ သတ္မွတ္ထားသျဖင့္ အေသးစိတ္ သိရွိႏိုင္ရန္ ခက္ခဲၿပီး ခန္႕မွန္း ေရးသားေနၾကေၾကာင္းသာ ေလ့လာသိရွိရပါသည္။ လံုၿခံဳမႈအဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိေသာ အစီရင္ခံစာမ်ားကို RAND က ၎၏ Official website ျဖစ္ေသာ www.rand.org တြင္ လႊင့္တင္ေပးထားပါသည္။
ေဒါက္တာ ႏိုင္ေဆြဦး
(Ref: Rand Corporation Official Website – www.rand.org)
